Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

ориентирли суратга олиш
дейилади. 
Бундай сурат воқеа содир бўлган жойдаги объектларнинг ташқи 
кўринишини ва шу воқеага алоқадор жойларни тўлиқ кўрсатиш билан 
характерланади. 
Агар кенг жой майдонини, ундаги бутун вазиятни бирга қўшиб 
ориентирли суратга олиш зарур бўлиб қолса, унда кенг бурчакли объ-
ективлар билан ѐки панорама усулида суратга олиш зарур бўлади. 
Айрим ҳолларда воқеа содир бўлган жойда тўсиқлар, яъни баланд 
бино, дарахтлар бўлса, унинг атрофидаги вазиятни юқоридан туриб 
суратга олиш мумкин. 
Б) 
Обзорли суратга олиш
воқеа содир бўлган жойнинг дастла-
бки ҳолатини, у қандай кўринишда бўлса, шу кўринишда суратга 
олишдан иборат. Бунда воқеа содир бўлган жойни тўла ва мазмунли 
акс эттириш, воқеа тахминан аниқланган жойдан суратга олиш 
мақсадга мувофиқ бўлади. Обзорли сурат воқеа содир бўлган жойни 
тўлиқ акс эттиришдир. Бунда олинган суратлар воқеа содир бўлган 
жойнинг энг муҳим элементларини, вазиятнинг энг зарур жойини бу-
тун акс эттириши керак. Бундай вақтда воқеа содир бўлган жой би-
лан, жиноят содир бўлган вақтдаги вазиятнинг ҳолати, буюмларнинг 
ҳолати, предмет излари билан танишиб чиқилади. Обзорли сурат 
воқеа содир бўлган жойдаги предметлар сонига, суратга олувчининг 
позициясига, туриш ҳолатига боғлиқ. Бир томондан олинган суратда 
баъзи деталлар бошқа деталларнинг орқасида яшириниб қолиши 
мумкин. Шунинг учун обзорли суратни тўрт томондан, яъни тўрт 
нуқтадан олиш маъқулдир. Воқеа жойидаги қўзғалмайдиган ва кўзга 

---

яққол ташланадиган предметлар, очиқдаги алоҳида бино, қурилиш, 
якка турган дарахт, кўча ва шунга ўхшашлар ориентир нуқта қилиб 
олингани маъқул. 
Обзорли суратларни олишда кўпроқ панорама усули қўлланила-
ди. Бунда терговчи воқеа содир бўлган жой билан танишиши, унинг 
ҳажми ва чегарасини аниқлаши, вазиятни ифодаловчи барча ҳо-
латларни суратга олиши керак. 
В)