Ўзбекистон респубикаси

Учинчи томон аудити. Ташқи мустақил ташкилот (учинчи томон) томонидан ўтказиладиган текшириш. Одатда, учинчи томон баҳолаши сертификатлаштириш мақсадида ўтказилади.
Иккинчи томон аудити каби, учинчи томон аудити аудитор, шунингдек, текшириладиган ташкилотга ҳам алоҳида талабларни белгилайди. Аудит натижалари сифат тизими ҳолатини аниқ ва ҳаққоний кўрсатиши учун аудитор ўз ишини устаси ва лаёқатли бўлиши керак.
Ташқи аудитлар ички аудитларга нисбатан ўз ижобий ва салбий томонларига эга (12.3-расм).



Ташқи аудитларни ижобий томонлари:

• 
  юқори даражадаги холисоналик (чунки, бу “ташқаридан қараш” деб ҳисобланади);
  
• 
  ишни юқори самарадорлиги (чунки, ташқи аудит юқори малакали аудиторлар томонидан ўтказилади);
  
• 
  текширилаётган ташкилот томонидан танқидга ҳаққоний равишда қаралади;
  
• 
  аудиторларни юқори малакаси ҳисобига текширилаётган тизимни юқори холисона баҳоланиши;
  
• 
  текширилаётган ташкилот томонидан ташқи аудитлар натижаларидан реклама мақсадларида фойдаланиш;
  
• 
  сифат тизимини ўрнатилган талабларга мувофиқлиги ва натижавийлигини намойиш қилиш учун ташқи аудитлар натижаларидан фойдаланиш имконияти;
  
• 
  харажатларни ҳисоблаш аниқлиги.
  

Ташқи аудитларни салбий томонлари:

• 
  корхона анъаналарини билмаслик;
  
• 
  текширилаётган ташкилот ходимлари томонидан аудиторларга “бегона шахс” сифатида қаралиши, оқибатда маълумотларни беркитилиши;
  
• 
  аудиторларни корхонадаги норасмий пешқадамларни билмаслиги, бу эса зарур маълумотлар олинишини қийинлаштиради;
  
• 
  аудитор томонидан аудит мобайнида олинган махфий маълумотни ошкор қилиниши эҳтимоли;
  
• 
  аудит ўтказиш чегараланган муддатларда амалга оширилиши сабабли бутун тизимни тўлиқ текшириш имконияти йўқ ва аудит бўйича хулоса мавжуд маълумотлар асосида чиқарилади.