Ўзбекистон иқтисодчилари XIII форуми

амлакатимиз ёшларининг ички илмий салоҳиятини қўллаб-қувватлашга, кичик бизнес ва 
юқори технологиялар бозорини ривожлантиришга 
ёрдам бериши керак. 
Ўзбекистонда инновацион тадбиркорлик Европа мамлакатлари ва Америка, Осиёдан фарқли 
ўлароқ янгилик ҳисоблансада, яқин вақтларда бу бизнес шаклланишининг амалий ва қизиқарли 
механизмининг ривожланишига олиб келади. 
Хулоса ва таклифлар. 
1. Республикамизда иқтисодиётдаги инновацион жараёнларни давлат томонидан қўллаб-
қувватловчи институционал муҳит яратиш учун расмий институтлар яратиш, жумладан, қонун, 
фармон, қарорлар қабул қилишга алоҳида диққат қаратилмоқда. Қатор меъёрий-хуқуқий ҳужжатлар 
қабул қилиниши туфайли, инновацион фаолиятни ривожлантириш ва рағбатлантиришнинг ҳуқуқий 
меъёрий асослари, институционал муҳит яратилди ва у такомиллаштириб борилмоқда, деб айта 
оламиз. 
2. Инновацион тадбиркорликни иқтисодий ўсишни таъминлаш, камбағаллик ва 
табақаланишни қисқартиришнинг асосий омили сифатида кўришимиз мумкин. Бу жиҳатдан, 
инновацион харажатлар эвазига олинган натижага кўра, кичик корхона ва микрофирмалар самараси 
юқори.
3. Инновацияларга сарфланган харажатларни молиялаштириш манбалари нуқтаи назаридан 
қарасак, кичик бизнес асосан ўз маблағлари (85,6-94,2%), маълум миқдорда тижорат банкларининг 
кредитлари эвазига амалга оширган. 2019 йили чет эл инвестицияларининг 20,2%ни ташкил этиши 
уларнинг юртимиз тадбиркорларига бўлган ишончининг ортишидан далолат беради. 
4. Шу билан бирга тадқиқотимиз кўрсатадики, инновацион ишлаб чиқариш ва хизмат 
кўрсатишларга сарфланган харажатларнинг улуши ҳозирча ниҳоятда кам. Буни бир томондан, 
бандликни таъминлаш учун анъанавий маҳсулот ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатишга мўлжалланган 
иш жойларини яратишга диққат қаратилиши, иккинчи томондан инновацион маҳсулотлар ва 
хизматлар турларини яратишда тадбиркорларда билим, тажриба, малака ва маҳорат етишмаслиги 
билан изоҳлаш мумкин. 
5.
Инновацион тадбиркорлик, илмий тадқиқот, тажриба-конструкторлик ишларига сарф-
харажатларнинг пастлигига сабаб қилиб, инновацияларни яратиш, татбиқ қилишдаги тўсқинликлар, 

---

117 
чунончи, уларни барпо қилиш қийматининг юқорилиги, ўзини оқлаши учун узоқ муддат талаб 
қилиши, рискнинг юқорилиги, молиявий етишмовчилик, инновацион инфраструктура ва ички 
рақобат даражасининг пастлиги ва бошқаларни кўрсатиш мумкин. Шунинг учун: 
- инновацион тадбиркорлик, кичик бизнеснинг амал қилишини ҳисобга олган ҳолда, илмий -
тадқиқот институтларини илмий-инновацион комплексларнинг маркази сифатида ташкил этиш; 
- йирик корпоратив тузилмалар билан кичик инновацион корхоналарни интеграция қилиш ва 
бу жараёнларни тезлаштириш зарур. Реал ва виртуал холдинглар яратиш асосида, давлат-хусусий 
шерикчилиги доирасида инновацион жараёнларни бошқариш самарадорлигини сезиларли даражада 
кўтариш мумкин.
- иқтисодиётнинг барқарор ўсишини, жамиятнинг истиқболини таъминлашда, аҳоли 
даромадлари табақаланиши, ишсизликни қисқартиришда тадбиркорлар ва истеъмолчиларнинг
белгиланган “ўйин қоидалари”га амал қилиши алоҳида муҳим аҳамиятга эга ва бу қоидаларни 
бузилишини аниқлаш жуда қийин. Шунинг учун, расмий институтлардан ташқари, бизнингча,
норасмий институтлардан фойдаланиш имкони кенг.
- 
ташкил этилган бизнес-инкубаторлар, тадбиркорларга ёрдам берувчи турли 
ташкилотларнинг иш самарасини ошириш лозим.