Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

Motor  zichligi  –  bevosita  mashq  bajarish  uchun  sarf  qilingan  vaq-
tning  mashg’ulotning  umumiy  vaqtiga  nisbati  (foiz  hisobida)  bo’lib, 
quyidagi  formula orqali aniqlanadi: 
R
MOT 
= 
Tu
Tм 100
; 
Bunda  R
MOT
  –darsning  motor  zichligi;  T
M
 –mashq bajarish uchun sar-
flangan  vaqt. 
Umumiy  zichlikdan  farqli  o’laroq,  motor  zichligi  100%  ga intilmaydi. 
Motor  zichligining  umumiy  ko’rsatkichiga  qarab,  butun  mashg’ulotning  si-
fatiga  baho  berib  bo’lmaydi.  Motor  zichligi  mashg’ulot  davomida  doimo 
o’zgarib  turishi  lozim.  Bu  o’zgarishlarning  muqarrarligiga  sabab,  eng  avva-
lo,  qo’llaniladigan  mashqlarning  mazmuni  har  хilligi,  ularni  qo’llanilish 
joyi  va  o’tkazish  metodlarining  turlichaligidir.  Masalan,  tayyorgarlik  qismi 
uchun  o’rtacha  jadallikda  bajariladigan  mashqlar  tanlanadi  va  ular  odatda, 
frontal  usulda  dam  olish  uchun  kichik  pauzalar  bilan  (ayrim  hollarda  pau-
zasiz) o’tkaziladi. 
 Shuning  uchun  tayyorgarlik  qismida  motor  zichligining  ko’rsatkichi 
doimo  yuqori  bo’ladi.  Sport  gimnastikasi  darsining  asosiy  qismida  katta 
zo’r  berish  mashqlari  qo’llanilishi  sababli  motor  zichligining  ko’rsat-
kichlari,  odatda,  pastroq  bo’ladi.  Shuningdek  mashg’ulotning  mazkur  qismi 
o’rtasida  ham  motor  zichligi  ko’rsatkichlari  mashg’ulot  turiga  (gimnastika 
ko’p kurashi  nazarda  tutiladi) qarab  o’zgarishi  mumkin.