imkonini beradi hamda turli g'oyalarni ifodalash va ular orasidagi bog'liqliklarni
aniqlashga imkon yaratadi.
«Skarabey» texnologiyasi o'quvchi-talabalar tomonidan oson qabul qilinadi,
chunki u faoliyatning fikrlash, bilish xususiyatlarini inobatgaolingan holda ishlab
chiqilgan. U talabalar tajribasidan foydalanishni ko'zda tutadi, faol ijodiy izlash va
fikriy tajriba o'tkazish imkoniyatlariga ega. «Skarabey» texnologiyasi alohida
ishlarda, kichik guruhlardava mashg'ulotlar o'tishjarayonida qoilanilishi mumkin.
«Skarabey» texnologiyasidan o'quv materiauning turli bosqichlarini o'rganishda
foydalaniladi:
- boshida-o'quv faoliyatini rag'batlantirish sifatida («Aq]iy hu-jum»);
- mavzuni o'rganish jarayonida-uning mohiyati, tuzilishi va maz-munini belgilash;
- ular
orasidagi asosiy qismlar, tushunchalar, alo-qalar xarakterini aniqlash;
-mavzuni yanada chuqurroq o'rganish, yangi jihatiarini ko'rsatish;
- oxirida-oiingan bilimlarni mustahkamlash va yakunlash maq-sadida.
Mazkur
texnologiyaning
ayrim
afzalliklari
sifatida
idrok
qilishni
yengillashtiruvchi chizma shakllardan foydalanishni ko'rsatish mumkin.
Ta'limdan tashqari «Skarabey» texnologiyasi tarbiyaviy xarak-terdagi qator
vazifalarni amalga oshirish imkonini beradi:
- o'zgalar
fikriga hurmat;
-jamoabilan ishlash mahorati;
-imkoniyatni ko'rsatish ehtiyoji;
- xushmuomalalik;
- ishga ijodiy yon dash ish;
- o'z qobiliyati va imkoniyatlarini tekshirishga
yordam beradi;
- «men»ligini ifodalashga imkon beradi;
- o'z faoliyati natijalariga mas'ullik va qiziqish uyg'otadi.
Psixotexnik o'yinlar didaktik o'yinlarning o'ziga xos xususiyatiga
ega bo'lgan turi hisoblanadi. Bu o'yinlar o'quv jarayonida kerak bo'luvchi malaka,
xotira, fikrlash, diqqat vatasawur kabilami shakllantiruvchi o'qitish usuli
hisoblanadi. Psixotexnik o'yinlar ko'proq o'quvchi-talabaiarni bilim, ko'nikmava
malakalarini rivojlantirishga xizmat qiladi.
Innovatsion texnologiyalar bo'yicha mutaxassislar tomonidan ynqoridagi
texnologiyalar tavsiya qilingan. Bu faoliyatning turli yo'nalishian bo'yicha
bajariladigan ishlar quyidagicha tashkil etiiadi:
- oliy maktab o'qituvchilarini yangi pedagogik texnologiyalarga o'qitish;
- ta'lim muassasalarining fan o'qituvchilarini o'qitish;
- ta'lim muassasalarining ayrim toifadagi rahbar kadrlarini o'qitish;
- akademik guruhlar murabbiylarini tarbiyaviy texnologiyalarga o'qitish.
Shu yo'nalishlar bo'yicha zamonaviy pedagogik texnologiyalar ishlab chiqish,
texnologik xaritalartuzish, tarqatma materiallar tayyorlash va ulardan amaliyotda
foydalanish lozim. Bunday faoliyatda ko'chnia seminarlar ham amalga oshiriladi.
Ko'chma seminarlarni tayyorlash va o'tkazishda harbir o'quv yurtining o'quv-
tarbiya jarayoni xususiyatiaridan keiib chiqqan holda dastuilnr yaraiiladi.
Bugungi kunda Oliy va o'rla maxsus o'quv yurtlari ta'lim sohasida iqtisodiy
fanlarni o'qitish, iqtisodiy ta'lim-tarbiya, o'zlashtirilgan iqtisodiy bilimlar darajasini
zamonaviy pedagogik texnologiyalarga suyangan holda tashkil qilish, baholash,
iqtisodiy fanlar bo'yicha yangi o'quv dasturlarini yaratish muhim muaminolardan
biridir. Shuo'rinda aytish kerakki, iqtisodiy tarbiya tizimini ishlab chiqishda
uziuksizlik, yaxlitlik va bog'liqlikni ta'minlovchi «bosqichli ta'lim» konsepsiyasi
tavsiya etildi. Konsepsiya negizida maktabgacha ta'lim sohasida o'zlashtiriigan
elementar iqtisodiy ta'lim-tarbiyadan to iqtisodiy madaniyatlilik darajasigacha
bo'lgan jarayon qamrab olinadi. Bu jarayon tarbiyalanuvchilarga iqtisodiy
tayyorgarlik, iqtisodiy tafakkur, fikrga egalik, iqtisodiy ong va iqtisodiy
madaniyatlilik kabi sifatlarni yelkazishni talab qiladi.
Ma'lumki, bilimlarni nazorat qilish hamda baholashning reyting tizimiga
o'tilguniga qadar o'quv jarayoni faqal o'qituvchi (pedagog)ning mahoratiga
asoslangan bo'lib, bilim olishni o'quvchi-talabaning faoliigi, ijodiy mehnati asosida
tashkil etisliga imkon ber-mas edi. berilayotgan bilimlar miqyosi oshib borayotgan
bo'lsa ham, o'quvchi-talabaning bu bilimlarni o'zlashtirish darajasi talab doirasida
emasedi. Bu hoi ta'lim jarayoniga o'quvchi-talabaiarni birxii uzluksiz
bilim olishga undaydigan, ular olgan bilimlarni jahon talablari dara-jasiga
yetkazish imkonini beradigan zamonaviy pedagogik texnologiyalar va ta'lim
uslublarini joriy qilishni taqozo etdi. Shu maqsadda oliy ta'limdan so'ng, o'rta
maxsus, kasb-hunar ta'limi tizimida ham bilimlarni nazorat qilish va baholashning
reyting amaliyotiga o'tildi.
Reyting tizimida iqtisodiy bilimlarni ko'p bosqichli nazoratini amalga
oshirish va baholashda asosiy uslublardan biri to'g'ri tuzilgan testlardan
foydalanishdir. Test sinovlarini ishlab chiqishda uslubiyot didaktik testologiya
nazariyasini tashkil etadi.
Xulosa qilib aytganda, bugungi yoshlarimizni iqtisodiy tarbiyalangan, ta'lim
olgan, iqtisodiy savodxonlik va tayyorgarligi davr talabi darajasida bo'lgan,
iqtisodiy tafakkuri va ongi yuksak, barkamol insonlar qilib tarbiyalash
muammosiga har tomonlama amaliy va nazariy yordam berish har bir ziyoli
fuqaroning burchidir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
