Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги тошкент ахборот технологиялари университети “Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраси «маълумотлар узатиш тизимлари ва тармоқлари»

5-сеанс поғонаси
(протокол сеансовый) сеанс бошланиши ва
якунланишини, транспорт тармоғи даражасида ишдан чиқиш (ишламаслик) 
ҳолатларида қайта улашни амалга оширишни таъминлайди. 
4-транспорт поғонаси
(транспортн. протокол) транспорт поғонасининг 
асосий 
вазифаси 
пакетларни 
хатосиз, 
дастлабки 
кетма-кетликда 
йўқотишсизларсиз кафолат билан етказиб беришдир. Бу поғонада 
маълумотлар қайта тахланади: узунлари бир нечта пакетларга ажратилади, 
қисқа пакетлар эса бирлаштирилади. Шу орқали тармоқдан пакетларни 
юбориш самарадорлиги оширилади. Транспорт поғонасида қабул қилувчи 
томонидан маълумотлар қабул қилингани хақида тасдиқ сигнали юборилади. 
Траспорт поғонаси оқимни бошқаради, хатоларни текширади, 
пакетларни юбориш ва қабул қилиш билан боғлиқ бўлган муаммоларни ҳал 
қилишда иштирок этади. 
3-тармоқ поғонаси
(сетевой протокол) қуйидагиларни таъминлайди:
- фойдаланаётган тармоқ ва физик муҳитларни коммутациялаш; 
- маршрутизациялашга боғлиқ бўлмаган транспорт тармоқ даражаси 
учун ахборотларни узатилишни таъминловчи тармоқ уланишларни ўрнатиш;
- фаол ҳолда тутиш ва узиш воситаларини етгазиб бериш;
- маълумот оқимларини бошқарилишини таъминлаш;
- пакетлар жўнатилиши кетма – кетлигини тартибга солиш; 
- шошилинч маълумот узатилишини таъминлаш; 
- хатоларни топиш ва тузатилишини таъминлаш. 
Тармоқ поғонасининг маълумотларини пакетлар деб аташ қабул 
қилинган. Тармоқ поғонасида 2 хил протоколлар ишлайди.
1. тармоқ протоколлари – тармоқ орқали пакетларни ҳаракатини йўлга
қўяди; 
2. маршрутлаш протоколлари – маршрутизатор тармоқлараро
боғланишлар топологияси тўғрисида ахборот тўплайдилар.
2–канал поғонаси
(канальн. пратокол) канал узатишларини
ўрнатади ва узатади, кадрлар бўйича синхронизацииялашни таъминлайди, 
хатоларни топиш ва тузатиш ахборот оқимини бошқариш, кадрлар кетма - 
кетлигини тартибга солишларни таъминлайди.