43
пакет асосий узатиш бирлиги ҳисобланади. Катта ҳажмдаги ҳабарлар кичик
пакетларга бўлиниши тармоқда маълумот узатиш тезлигининг кескин
ошишига олиб келади. Хабарлар турли узунликга эга бўлиши мумкин —
бир неча байтдан ўнлаб мегабайтгача, пакетлар эса ўзгарувчан узунликка эга
бўлишлари мумкин.
Ҳар бир пакет керакли тугунга етиб
бориши учун адрес ахбороти
белгиланган сарлавҳа қисми билан бошланади. Пакет турли қисмлардан
иборат бўлиши мумкин ва қуйидагиларни ўз таркибига олиши шарт:
-
узатувчини (source) ифодалайдиган манба манзили;
-
узатилаётган маълумотлар;
-
қабул қилувчининг (destination) манзили;
-
тармоқ воситаларига маълумот узатилиши лозим бўлган маршрут
ахбороти;
-
хабарни дастлабки кўринишда тақдим этувчи ахборот;
-
узатиш аниқлигини таъминловчи хатоликларни текшириш ахбороти.
7.2 - расм. Пакетли узатишни ташкил этиш
Жараён А
7
6
4
1
3
5
2
7
7
6
5
7
6
5 4
7
6
5 4 3
7
6
5 4 3 2
7
6
3 2 1
5 4
7
6
Компьютер 1
Хабар
Жараён В
7
6
4
1
3
5
2
7
6
7
7
5
6
6 7
4
5
5 6 7
3
4
4 5 6 7
2
3
5 6 7
3 4
1
2
Компьютер 2
Хабар
Тармоқ орқали узатиш
Протоколлар Интерфейслар
3
2
1
5
4
7
6
Фойдали
маълумот
Сарлавха - маълумот
хизмати
Амалий даража
Сеанс даража
Транспорт даража
Тармоқ даража
Канал даража
Физик даража
Тақдимот даража
44
Бу қисмлар учта гуруҳга бўлиниб, пакетнинг сарлавҳа, маълумот ва трейлер
қисмларини шакллантиради.
Сарлавҳа қисми
пакетнинг узатилиш сигнали, манба адреси, макон
адреси, узатишни синхронлаш кабиларни ўз ичига олган.
Маълумот
қисми хабар таркибидаги узатишга мўлжалланган
маълумотлардан иборат. Тармоқ турига нисбатан бу қисм 0,5— 4 Кб бўлиши
мумкин. Трейлер қисми кўп ҳолларда
хатоликларни текширишга
мўлжалланган (мисол учун, Cyclic Redundancy Check - циклик код ёрдамида
текширув). Пакет шаклланиши OSI моделининг қўлланиш поғонасида
бошланади. Узатишга мўлжалланган ахборот юқори (қўлланиш
поғонаси)дан қуйи поғонага етказилади ва ҳар бир поғонани маълумот
қисмига тегишли ахборотни қўшади (7.2— расм)
Пакетлар тармоқ орқали мустақил ахборот блоклари сифатида
узатилади. Пакетли коммутация асосидаги тармоқда
коммутаторлар ички
буфер хотирасига эга бўлиб, унда пакетлар вақтинча сақланади.
Коммутаторнинг чиқиш порти банд бўлган ҳолатда, пакeт бирор вақт
навбат кутади ва кейинги коммутаторга узатилади (7.3—расм).
7.3-
расм. Пакетлар коммутациясида трафик узатилишини ташкил этиш
Пакетлар
узатишни шундай йўсинда ташкил этиш трафик
пульсациясини бартараф этишга ва тармоқнинг умумий ўтказиш қобилиятини
оширишга имкон беради.
Пакетлар коммутациясида бир вақтда узатилаётган
маълумотлар
ҳажми нисбатан юқори бўлади ва узатиш тезлиги ошади.
Сарлавҳалар узатилишига вақт
сарфланиши, ҳap бир кейинги пакетни
узатишга зарур бўлган вақт, пакет буферизацияси ва коммутациясига
сарфланган вақт тармоқдан пакетни умумий узатиш вақтига таъсир
кўрсатади ва тўсқинликлар манбаи бўлади.
Пакетли коммутациянинг афзалликлари:
Пакетлар
коммутатори
Пакетлар навбати
45
-
пульсацияли трафикни узатишда тармоқнинг ўтказиш
қобилиятини ошириш имкониятини беради;
-
фойдаланувчилараро трафик ҳолатини инобатга олган ҳолда, тармоқ
шароитига нисбатан физикавий каналларнинг ўтказиш қобилиятини
тақсимлаш имкониятини беради.
Пакетли коммутациянинг камчиликлари:
- коммутаторларнинг
буферларидаги халақит тармоқ ҳолатига боғлиқ
бўлганлиги сабабли фойдаланувчилараро узатиш тезлигининг ноаниқлиги;
-
маълумот пакетларининг ўзгарувчанлиги;
-
буферларда навбатлар ортиб
кетганлиги сабабли маълумот
(пакетлар) йўқолиши.
Бу камчиликларни бартараф этиш мақсадида турли усуллар
қўлланилади (Quality of Service QoS каби). Бундай усуллар
қўлланилиши сабабли пакетлар коммутацияси ҳозирги кунда юқори
тезликли
тармоқларни ташкил этишда энг самарали деб тан олинган.
Пакетли коммутация тармоқлари икки хил ишлаш тартибига эга:
виртуал каналлар тартиби (уланиш орқали алоқа) ва дейтаграммали тартиб
(уланишсиз алоқа).
Do'stlaringiz bilan baham: