Ўзбекистон алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникация технологиялари давлат қЎмитаси

Семинар ёки амалий машғулотда
ажратиб олинган 
муаммолар ва уларнинг ечими бўйича вариантлар, фаразлар кичик 
гуруҳларда ҳамкорлик асосида кўриб чиқилади ва тадқиқ 
қилинади. Лойиҳа қатнашчилари ўзаро топшириқ ва ролларни 
ўзлари ўзаро тақсимот қилишади, тадқиқот натижаларини ифода 
этиш, яъни якуний «маҳсулот» яратиш шаклини белгилайдилар. 
Ўқитувчи қўшимча маълумотлар манбаларини айтиши ёки 
талабанинг 
мустақил 
фикрлаши 
учун 
керакли 
йўналишга 
бошқариши мумкин. Натижада талабалар мустақил кичик гуруҳ 
бўйича ҳамкорликда муаммони таҳлил қилишлари ва бу лойиҳалар 
услубининг оралиқ шарти бўлсада уни ечишга ҳаракат қилишлари 
лозим.
Энг муҳими муаммони тўғри кўра билиш, муаммо устида бош 
қотириш ва фикрлаш, бошқа соҳалардаги ўз билимларидан ҳам 
фойдаланиш зарур. Ана шунда фанлар ўртасидаги боғланиш ҳам ўз 
ўрнини топади. Муаммоли вазиятлардан чиқиш йўлларини 
излашдаги барча муҳокамалар баҳс-мунозара шаклида ташкил 
этилиши лозим. Ўқитувчи масала ечимининг барча босқичларида 
қатнашиши, керак бўлганда маълумотлар излашда маслаҳатлар 

---

39
бериши, баҳс-мунозарада иштирок этиб, уни тўғри йўналишга 
бошқариши, талабаларнинг фикрларини диққат ва ҳурмат билан 
тинглаши ва ўз авторитетидан фойдаланиб ҳеч қандай босим 
ўтказмаслиги керак. Лойиҳалар услуби ҳар доим маълум вақт 
оралиғида 
талабаларнинг 
шахсан, 
жуфт 
ва 
гуруҳий
мустақиллигини таъминлашга қаратилган бўлиши лозим. 
Юқорида 
таъкидланганидек 
лойиҳалар 
услубини 
ўқув 
машғулотларида қўлланилиши талабалардан таҳлил қилиш, 
таққослаш, синтез (ҳодисаларни ўзаро боғлаб, текшириш), фикран 
тадқиқот, олдиндан баҳолаш, маълумотларни излаш, уни баҳолаш 
ва шу каби бир қанча интеллектуаль малакаларга эга бўлишни 
талаб 
этади. 
Асосийси 
талабалар 
маълумотларнинг 
турли 
манбаларидан фойдаланиш, жамоа таркибида ишлаш, муаммо 
ечимининг турли усулларини биргаликда муҳокама қилиш, 
нафақат ўз фикрини маъқуллаш, балки гуруҳдаги бошқа ҳамкорлар 
фикрини ҳам ҳурмат билан тингллаш, таҳлил қилиш ва умумий 
хулоса чиқаришни ҳам билишлари шарт.
Лойиҳалар услуби ҳар қандай мураккаб дидактик вазифани 
бирдан ечишга мўлжалланган универсал услуб эмас. У бир бутун 
дидактик тизим бўлиб, шахсга йўналтирилган таълимни ташкил 
этишнинг бир элементи ҳисобланади.