Œзбекистан республикаси олий ва œрта махсус таълим вазирлиги

маҳсулотни 
функционал лаѐқатлиги 
деб аталади.
Маҳсулотнинг мураккаб хоссасини тавсифловчи берилган режимлар ва 
қўлланишда, техникавий хизматда, таъмирлашда, сақлашда, транспортда ташиш 
шароитларида маҳсулот ўзининг функционал лаѐқатлилигини сақлаш 
қобилиятига 
маҳсулотнинг ишончлилиги 
деб аталади.
Маҳсулотнинг 
бадиий 
ифодаланишини, 
шаклининг 
тўғрилигини, 
композицияларнинг бутунлигини тавсифловчи мураккаб хосса 
маҳсулотнинг 
эстетиклиги 
деб аталади.
Маҳсулотнинг хавфсизлиги 
- бу унинг мураккаб хоссаси бўлиб, инсон 
учун зарарли таъсир этиш миқдорини белгилайдиган кўрсаткичидир.
Маҳсулотнинг экологиклиги 
ҳам унинг мураккаб хоссаларидан бири 
ҳисобланиб, атроф - муҳитга зарарли таъсир этиш миқдорини белгилайди.
Тайѐр маҳсулот ўзининг истеъмолдаги баҳоси ва бошқаларига нисбатан 
рақобатдошлиги билан ажралиб туради.
Истеъмолчи томонидан маҳсулотни олишдаги (сотиш баҳоси) ҳамда унинг 
истеъмол ѐки ишлатилишдаги ҳаражатларнинг йиғиндисига 
маҳсулотнинг 
истеъмол баҳоси
деб аталади.
Маҳсулот, ҳам муайян эҳтиѐжга мос келиш даражаси бўйича, ҳам шу 
эҳтиѐжни 
қаноатлантиришдаги 
ҳаражатлар 
бўйича 
рақобатланувчи 

---

172 
маҳсулотлардан унинг ажралиб туришини ифодаловчи маҳсулотнинг тавсифи 
унинг 
рақобатдошлиги
деб аталади.
Маҳсулот бозори 
деганда, унинг сотилишида эҳтиѐж ва таклиф орасидаги 
ўзаро мувофиқлаштириш шароитларидаги тизим тушунилади.
Ўзаро мувофиқлаштириш даражаси 
эса бозор муносабатларининг 
бошқаришда ва турғунлигида мезон бўлиб хизмат қилади.
Маркетинг 
деганда, маҳсулотнинг ҳар бир ҳаѐтий даври босқичларида 
амалга ошириладиган унинг рақобатдошлик қилиб яратилишини ва бозорда 
сотилишини таъминлайдиган фаолият тушунилади.
Сифат ҳам бошқа тушунчалар сингари ўзининг тизимига эгадир.
Сифат тизими деганда, ташкилий тузилиши, маъсулияти, иш тартиби, 
жараѐнлар, ресурслар йиғиндиси бўлиб, сифатнинг умумий бошқарувининг 
амалга оширилиши тушунилади.