|
2. 2. Anasinan ajıratılǵan qulınlardı ósiriw hám asırawǵa qoyılǵan gigietik talaplar
Anasinan ajıratılǵan qulınlar birden yamasa ekinen etip bo'lmalarga jaylastırıladı, bo'lmadagi jaydı keńligi 9 m2 den kem bolmawi kerek. Bo'lmalar avtomatikalıq suvdonlar menen úskenelestirilgen, qurǵaqlay hám jarıq bolıwı kerek. Asırawdıń ózine túser bahasın tómenletiw maqsetinde olardı gruppa -gruppa etip bo'lmalarda asıraw múmkin. Bunda bo'lmalar zallarga bólińen bolıp, hár bir zal 75 m2 den kem bolmawi kerek.
Bunday zallarni hár birine birdey jinsdagi 10 -15 bas qulındı jaylastırıw múmkin. Bo'lmalarniń tiyine poya yamasa taxta qırındılarsınan ultaraq solinadi. Bo'lmalar azanda hám keshte, zallar bolsa asıraw dawamında 1-2 ret tazalanadı. Ultaraq hár kúni almastırıladı. Kulunlar da kúnine tazalanadı. Zallarniń hawası taza hám qurǵaqlay bolıwı kerek, onıń ushın hawa ventilyatsiyasi jaqsı bolıwı kerek.
Anasinan ajıratılǵan qulınlar sapalı pishen hám ot onı menen azıqlantirilishi kerek, olarǵa o'tga bay bolǵan jaylawlar ajratıladı. Koncentrat azıqalardan biyday kepagi, sulı, arpa kepagi, ayǵabaǵar gúnjarası beriledi. Ratsionda kal'tsiy statyası jetispese koncentrat azıqlarǵa hár bir bas esabına 20 -30 g den bar qosıp beriledi.
Jas taylar sutkasına 4 ret azıqlantiriladi: koncentrat azıqlar azanda, peshinda hám keshte beriledi, koncentrat azıqlar beriwde taylar oxurga baylanısadı (kúshlileri, kúshsizlerin siqib shıǵarmasligi ushın ). Pishen sutkasına 3 ret, shireli azıqlar 2 ret beriledi.
Kesh hám nárenjan bolıp tuwılǵan qulınlar bólek gruppalanadı, olardıń tiykarǵı ratsioniga sutkasına hár bir bas esabına 3-8 l den abrat yamasa ıssı suwǵa aralastırılǵan siyir suti qosıp beriledi. Bunda hár l sút esabına 20 -25 g den qant da qosıladı.
Taylar bir-birlerine jaqsı úyrenip ketgunlariga shekem olar úzliksiz túrde kuzatilib barıladı. Bunda 4-5 kúnden keyin (bir-birlerine jaqsı úyreńenlerinen keyin) olar jaylawǵa aylanıw ushın shiǵarıladı. Ayǵırshalar jaylawda biyachalardan bólek etip boqiladi. Taylar jaylawda jaqsı otlawı ushın olardıń toparsına aqta etilgen ǵarrı at qushib qóyıladı. Taylardı gruppa -gruppa etip asıraw kóbinese musallat tartiwshı hám gibrid atlardan shólkemlesken jılqıshılıqta qollanıladı. Hawa jaqsı kúnleri jas taylar kúni boyı jaylawda boqiladi.
Ósiriw dáwirinde ayǵırshalar hám biyachalarniń rawajlanıwı bólek gúzetiledi. Ayǵırshalar biyachalarga salıstırǵanda azıqqa jáne onıń sapasına qatal boladı. Jaqsı azıqlanıw sharayatında ayǵırshalar rawajlanıwda biyachalardan ózib ketedi. Soniń ushın ayǵırchalarni azıqlantırıw norması biyachalarnikidan ústin bolıwı kerek. Bunday jaǵday tap olar 2 jasqa to'lgunlariga shekem dawam etiwi kerek. Intensiv shınıǵıw etdiriw dáwirine kelip ayǵırshalar hám biyachalarniń azıqlantırıw norması derlik birdey boladı.
Oktyabrden tap yanvar' ayına shekem ayǵırchalarniń hár 100 kg tiri salmaǵına 2, 8, biyachalarniń hár 100 kg tiri salmaǵına 2, 5 azıqa birligi beriledi, yanvar' ayınan baslap bul kórsetkish 2, 5-2, 3 kg ni uyımlastırıwı kerek. Bunda hár bir azıqa birligine 105-106 g hazmlanuvchi belok, 6, 5-7, 5 g kal'tsiy, 5, 5-6, 0 g fosfor hám 20 mg karotin tuwrı keliwi kerek. Dáslepki aylarda taylar ratsioniniń 50-60% ini (to'yimliligi boyınsha ) koncentrat azıqlar shólkemlestiriwi kerek. Ratsiondagi turpayı azıqlar muǵdarı az-azdan asıp baradı.
Jaz kúnleri taylar kúni menen jaylawda bolıp, tek kún júdá ısıp ketken waqıtlardagina olardı asxanaǵa haydab kiritiledi, koncentrat azıqlar menen boqiladi. Joqarı azıqlantırıw normasında olar at qoralarda kóp saqlansa semirib ketedi, Konstitusiyası bosanıwadı. Taza hawada erkin háreket etip júriw dem alıwdı tereńlestiredi, ókpesi úlkenlesedi, súyeki bekkemlenedi, muskul hám shemirshekler jaqsı rawajlanadı, júrek hám qan aylanıw sisteması jaqsı rawajlanadı, gewdesi garmonik rawajlanıp, sog'ligi bekkemlenedi.
Eger xojalıqta tábiy jaylaw bolmasa, materiallıq jaylaw tashkil etip hár bir zagonni 2-4 gektar qılıw kerek. Bunday zagonlar kem degende 10 bolıwı kerek. Hár bir jas tay 1 den 2 jasqa shekem bunday jaylawlardan sutkasına 70 kg ot tutınıw etedi. Jasalma jaylawlar tábiy jaylawlardan sero'tligi, otniń túrli-tumanlıǵı, aylar boyınsha otniń bir tegisde ósiwligi hám otniń artıwın basqarıw múmkinligi menen parıq etedi. Bunday jaylawlardı Ózbekstannıń suwǵarılatuǵın zonalarında shólkemlestiriw maqsetke muwapıq boladı.
Jas taylar bir-birine jaqsı úyreńenlerinen keyin olar gruppa -gruppa etip shınıǵıw etdiriladi. Bunday shınıǵıw etdiriw keńligi 15—20 m hám uzınlıǵı 800-1000 m bolǵan aylanba joldan ibarat arnawlı orınlarda ótkeriledi.
Ayǵırshalar hám biyachalar bólek-bólek gruppa etip hár bir zot ushın belgileńen arnawlı sxemada shınıǵıw etdiriladi. Shınıǵıwdı eki shabandoz basqaradi:birewi at menen gruppanıń aldında baradı, ekinshisi at menen gruppanıń artınan yuradi. Shınıǵıwdı birinshi kúnleri aralıqtıń uzınlıǵı 2-3 km den aspawı kerek. 10 -15 kúnden keyin aralıq 4-5 km ga uzaytırıladı. Jazda jas atlar hár saatta 10 -12 km aralıqtı hár túrlı allyurda basıwları kerek.
Jazdıń jıllı kúnlerinde shınıǵıw daǵı jas atlar oqar suwda cho'miltiriladi. Jas atlardıń tazalıǵina bólek itibar beriledi, 1-2 ayda tuyaqları tazalanıp, tegislep qirqilib turıladı.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
