Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

29.4 Бояў қурамларының тҥрлери 
Майлы бояўлар. 
Майлы бояўлар пигментлерди олифлерде арнаўлы бояў қарығыш 
машиналарда жақсылап араластырып таярланады. Қарыў (араластырыў) нәтийжесинде бир 
қыйлы қурамлы суспензия пайда болады. Бунда дерлик ҳәр бир пигмент бӛлекшеси 
әтирапында азмаз оған сиңген олиф байланыстырыўшысы тийкарындағы қабық пайда 
болады. Майлы бояўлар қойыў қарылған (паста тәризли) ҳәм суйық қарылған қурамларға 
бӛлинеди. Қойыў қарылған бояў қурамлары ислетиўден алдын олиф ямаса эмулсион 
суйылтырғышларда нормал консистенцияға шекем суйылтырылып алынады. 
Суйық қарылған бояў қурамларында 40-50% ке шекем олиф байланыстырыўшысы 
болып, ислетиўге таяр ҳалда ислеп шығарылады. 
Таярланған бояўлар 
қуйқаларсыз
бир жыныслы болыўы, белгили мүддет 
консистенцияны сақлап турыўы, реӊи бойынша эталонға сәйкес болыўы керек. 
Майлы бояўлар нурға ҳәм атмосфера орталығына шыдамлы болыўы, тегис бетли 
қаплама пайда етиўи керек. 
Майлы бояў қурамлары ислетилген пигментлер ҳәм байланыстырыўшылар ҳәмде 
қосымшалар түрине қарап ислетилиў тараўлары белгиленеди. 
Қорғасынлы белила ҳәм 
сурик
тийкарында металл, ағаш ҳәм басқа конструкцияларды 
коррозия орталығынан қорғаў ушын ислетилетуғын бояў қурамлар таярланады. Жүдә сапалы 
майлы бояўлар тәбийий (натурал) олифлер ҳәм тәбийий минерал пигментлер ямаса 
нодир
металл оксидлери тийкарындағы пигментлерди ислетип алынады. 
Жасалма олифлер тийкарында алынған бояў қурамлар атмосфера орталығына 
шыдамсыз болғаны ушын тийкарынан имаратларды ишки тәрептен безеўде ислетиледи. 
Майлы бояўларды әдетде металл конструкцияларды коррозиядан сақлаўда, ағаш 
конструкцияларды, ром ҳәм есиклерди ығалдан қорғаўда, полларды ҳәм ығал тийиўи мүмкин 
болған дийўаллардың тӛменги бӛлимлерин безеўде ислетиў усыныс етиледи. 
Майлы бояўлар кебиўи (қурыўы) дәўиринде кӛлеми ӛзгермейди ҳәм майда жарықлар 
пайда болмайды.