Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Пенополивинилхлорид 
бикр ҳәм эластик кўринишлари ислеп шығарылады. Бикр 
поливинилхлорид –60
0
С дан 

60
0
С температура орасида қәсийетлерин қисман ўзгартириши 
мүмкин болған ыссылық изоляциясы материалидир. У әдетде сарғиш реӊ да болып, 
қурамына түрли реӊ даги пигментлар киритиў нәтийжесинде қәлеген реӊ даги ӛнимни 
таярлаў мүмкин. Ӛним ӛлшеми 500х750 мм, қалыӊлығы 35-70 мм плиталар кӛринисида 
ислеп шығарылады. Пенополивинилхлориднинг орташа тығызлығы 95-195 кг

м
3
, ыссылық 
ӛткизиўшеӊлиги 0,06 Вт

(м
.0
С), 24 саат ичидаги суў сиӊдириўшеӊлиги 0,3%, ислетилиў 
температурасы 70
0
С әтирапында, болады. олар тийкарында плиталар қурылыс 
конструкциялары, санаат үскенелери ҳәм трубопроводларни ыссылық изоляциясы ушын 
ислетиледи. Эластик пенополистирол орама ӛним кӛринисида ислеп шығарылады ҳәм 
ыссылық изоляциясы ҳәм безеў материали сыпатында қолланылады. Пенополивинилхлорид 
материаллары суў ҳәм агрессив орталықларға шыдамлы ҳәм пенополистирол, 
пенополиуретан сыяқлыларга нисбатан камроқ ѐнувчандир. 
Мипора 
карбамид-формалдегид полимери қурамына кўпиртирувчи ҳәм қатырыўшы 
компонентлар киритип алынатуғын жүдә жеӊил ыссылық изоляциясы материалидир. 
Мипоранинг орташа тығызлығы 10-20 кг

м
3
, ыссылық ӛткизиўшеӊлиги 0,026-0,03 Вт

(м
.0
С), 
ислетиў температурасы 110
0
С гача. Жоқары дәрежеде гигроскопиклиги ҳәм беккемлигиниӊ 
пастлиги мипоранинг камчилиги есапланады. Мипора каркас конструкцияларни, 
трубопроводларни, совутгичларни ыссылық изоляциясы ушын ислетиледи. 
Карбамид смоласи, порошок толтырғыш, қатырыўшы ҳәм газ пайда етиўши компонент 
ҳәм модификаторлар араласпасын суўық ҳалда кўпчитиб, жүдә жеӊил ячейкалы 
полимербетонлар алыў мүмкин. бул технологияда қурамында карбонатлар бар болған 
порошоклар (бархан қуми, ҳәктас, гилтопырық ҳәм ш.к.) билан кислоталар (ортофосфор 
кислотаси ҳәм бошқ.) ўртасидаги химиялық реакция нәтийжесинде пайда болатуғын 

---

219 
карбонат ангидриди гази себепли ячейкалы полимербетон алынады. Олардыӊ орташа 
тығызлығы 80-200 кг

м
3
, қысылыўдағы беккемлиги 2-8 МПа.