Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Фенолит қаплаў плиткалары
фенол-формалдегид смолалар, қатырғыш, толтырғыш 
(ағаш уны, каолин, талк ҳәм басқ.) дан ибарат араласпаны ыссы пресслеп алынады. 
Плиткалар 100х100 ҳәм 150х150 мм, қалыӊлығы 1,5 мм ӛлшемлерде, түрли реӊлерде ислеп 
шығарылады. Олар жоқары беккем ҳәм химиялық орталықларға шыдамлы болып, ислеп 
шығарыў цехлары, лабораториялар, агрессив орталық тәсири бар болған бӛлмелердиң ишки 
дийўалларын қаплаў ушын ислетиледи. 
27.3 Пол ушын полимер материаллар 
Ҳәзирги ўақыттағы қурылыс кӛлеми ҳәм усыллары жаңа прогрессив пол ушын 
материалларды ислеп шығарыўды талап етеди. Полимер тийкарындағы пол ушын орама ҳәм 
плитка буйымлары ағаш, керамика ҳәм басқа материаллардан таярланған поллардан 
беккемлиги, 
биотурғунлиги
, шырайы, жеӊиллиги, суўға шыдамлылығы ҳәм аӊсат 
орнатылыўы менен парықланады. 

---

179 
Пол ушын орама материаллар-линолеумлар синтетикалық полимерлерге порошок 
толтырғышлар, дисперс арматуралар, пластификаторлар, қатырғышлар, стабилизаторлар ҳәм 
пигментлер араластырып түрли усылларда таярланады. 
Линолеумлар байланыстырыўшыныӊ түрине қарай поливинилхлорид, глифтал, 
коллоксилинли, резина (релин) ҳәм басқа линолеумларға бӛлинеди. Олар тийкарлы ҳәм 
тийкарсыз, ыссылық ҳәм даўыс изоляциясы, бир ҳәм кӛп қатламлы, тегис ҳәм тарам-тарам 
(түкли, гилем қапламалы) ҳәм реӊли болыўы мүмкин. Линолеумның оң тәрепи тегис, 
кемшиликлерсиз, реңи тынық сүўретлери болса терең салынған болыўы керек. Линолеум 
реӊи нур, ҳаўа ҳәм суў тәсиринде ӛзгермеслиги, ўақыт даўамында зыянлы химиялық 
затларды ажыратып шығармаслығы керек. Линолеум жатқызылатуғын тийкар таза, тегис ҳәм 
қурғақ болыўы зәрүр. 
Поливинилхлорид линолеум
тийкарлы ҳәм тийкарсыз, бир, еки ҳәм кӛп қатламлы 
таярланады. Линолеум узынлығы кеминде 12 м, ени 1,2-1,6 м, қалыӊлығы 1,2-6 мм 
ӛлшемлерде, реӊли, абстракт гүлли ҳәм 
сидирға
түрлерде ислеп шығарылады. Линолеум 
битум-резиналы, 
кумарон
-каучукли ҳәм басқа суўық мастикалар ҳәм желимлер жәрдеминде 
тийкарға жабыстырылады. Жатқызылған линолеумларды тегислеў мақсетинде чоклары 
арнаўлы әсбап жәрдеминде кепсерленеди. 
Поливинилхлорид линолеум турақ жай, админстративлик ҳәм хызмет кӛрсетиў 
имаратлары ҳәм санаат кәрханалары имаратлары бӛлмелериниӊ полларын қаплаўда 
ислетиледи. 
Ири панелли ҳәм кӛлемли-блоклы темирбетон конструкцияларынан қурылатуғын турақ 
жай имаратлары поллары ушын еки қатламлы поливинилхлорид линолеумлар ислеп 
шығарылады. Ыссылық ҳәм даўыс изоляциясы тӛменги бӛлеги 
намат
ямаса кӛпиртирилген 
(ячейкалы) пластмассадан ибарат болады. 
Поливинилхлорид линолеумлары орама пол ушын материаллар ислеп шығарыўдыӊ 
шама менен ярымын қурайды.