Ózbekistan respublikasi awil xojaliği ministrligi b. Yo. Toxtaev, E. T. Ахmеdоv, V. T. Qaysarov DÁrilik ósimlikler introdukciyasi

-Dárilik tırnaqgul- (Calendula officinalisL.).
Dárilik tırnaqgul –Asteracea tuqımlasına tiyisli bolıp, 2 jıllıq ot ósimlik. Ósimlik tábiy jaǵdaydaCirqumboreal, Iran -Turan hám Orta er teńizi flora oblastlarına tiyisli. Dárilik tırnaqgul mádeniy halda dekarativ hám dárilik ósimlik retinde óstiriledi. Dárilik qural retinde ósimliktiń gulleri teriledi háasqazan jarası (yazva), irińlerdi emlewde isletiledi[29] (qosımsha - 287-bet).
Introdukciya punktinde (Shor topıraqlarda ) dárilik tırnaqgul tuqımnan egildi. Ortasha shórlanǵan topıraqlarda tuqım kógeriwsheńligi 60, 7 % hámsaqlanıwı 89, 3 % di, kúshli shórlanǵan topraqlarda bolsa 41, 8 - 90, 2 % di quradı.
Ortasha shórlanǵan topıraqlarda dárilik tırnaqguldıń bóyı 37, 8±2, 74 sm hám tiykarǵı paqaldaǵı i japıraqlar sanı 16, 6±1, 82 ge yamasa kúshli Shórlanǵan topıraqlarda bolsa bul kórsetkishler 24, 8±2, 07 sm hám 8, 4±1, 16 ǵa jetedi. Sonıń menen birge, ósimliklerde 1- hám 2 - tártipli putaqlardıń ónim bolıwı hám olardıń ósiw kórsetkishleri de ortasha shórlanǵan topıraqlarda bir az joqarı bolǵan (3. 8, 3. 9 - kesteler). Generativ aǵzalar 2 qıylı shorlanıw daǵı topıraqlarda da, 1- vegetaciya jıldıń ózinde aq qáliplesedi hám birdey kórsetkishlerdi kórsetedi. Yaǵnıy, ortasha shórlanǵan topıraqlarda ǵumshalar - 4, 0±0, 89 ; guller - 2, 4±0, 69 ; pıspegen miyweler -6, 4±1, 13 hám jetilgen miyweler - 2, 4±0, 69 ge jetken bolsa, kúshli shórlanǵan topıraqlarda ǵumshalar - 4, 4±0, 81; guller - 3, 6±0, 93; qáliplesken miyweler - 1, 2±0, 37 hám pısken miyweler - 5, 4±1, 40 qe jetedi. Yu. M. Murdaxaev (1990 ) dıń bergen maǵlıwmatına kóre, shórlanǵan topıraqlarda óstirilgen ósimliklerde gúl shiyki zatı 1, 00-1, 20 t/ga, tuqım zúráátliligi 0, 10 -0, 12 t/ga ni quraydı [127]. Shor topıraqlarda bolsa, dárilik tırnaqguldıń gúl shiyki onimi 1-vegetaciya jılında 0, 69±0, 10 t/ga dı hám tuqım zúráátliligi 0, 09±0, 03 t/ga dı quradı.