‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. Razzoqov, sh. Tashmatov, N. ‘R m 0N 0y iqtisodiy ta’limotlar tarixi

Qisqacha xulosalar
XIV asming ikkinchi yarmi va XV asr tarixiy ijtimoiy saboqlar 
davri hisoblanadi.
Bu davrda Amir Temur boshchiligida yagona tug* ostida markaz- 
lashgan kuchli va mustaqil davlat tashldl topdi. Bu davlatni idora etish 
va boshqarish uchun Amir Temur asosiy qonun-qoidalar to'plami 
«Tuzuklar»ni yaratdi. «Tuzuklar» islom dini mafkurasiga asoslangan 
bo‘lib, mamlakatni obod etishga xizmat qildi. Xo‘jalikni asosi bo‘lgan 
dehqonchilik, hunarmandchilik, ichki va tashqi savdo kengaydi, fan 
va madaniyatning ravnaqi uchun ma’lum shart-sharoitlar yaratildi.

---

Amir Temurdan keyin uning o‘g‘li Shoxrux Mirzo va nabirasi 
Mirzo Ulug‘bek davridagi islohotlar iqtisodiyotni barqarorlashuvi va 
ravnaq topishuviga shart-sharoit yaratdi. Ayniqsa, 1428-yilda Ulug‘bek 
tomonidan o'tkazilgan pul islohoti katta ijobiy ahamiyat kasb etdi. XV 
asrdagi iqtisodiy g'oyalar majmuasida buyuk mutafakkir va davlat aibobi 
Alisher Navoiyning iqtisodiy qarashlari muhim o‘rin tutadi.
Alisher Navoiyning dastlabki iqtisodiy qarashlari «Hiloliya» (1469) 
asarida o‘z aksini topgan. Keyinroq «Vaqfiya» (1482) asarida ham 
boylikning to'planishi va taqsimlanishidagi adolatlilik va haqgo‘ylikning 
jamiyatning farovonligiga bevosita ta’siri, ayniqsa, ijtimoiy manfaat- 
laming ustuvorligi mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotining asosi 
ekanligi alohida ta’kidlangan. «Mahbub-ul qulub» asarida esa ijtimoiy 
tabaqalarga tavsif berilgan. Har bir kasb-hunaming jamiyat ijtimoiy 
tuzilishidagi o‘rniga baho berilgan. Bobur va boburiylar davridagi 
iqtisodiy g‘oyalaming negizini islom ta’limotidagi mezonlar tashkil 
etadi. «Zakot to‘g‘risidagi katta kitob», «Mubayyin» kabi asarlar shular 
jumlasidandir.
1601-yilda chop etilgan «Akbamoma» kitobida soliq tartibi hamda 
murakkab iqtisodiy muammolar yechimiga qaratilgan qator fikrlar 
ilgari surilgan.