‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. Razzoqov, sh. Tashmatov, N. ‘R m 0N 0y iqtisodiy ta’limotlar tarixi

19.4. Neoliberalizmning boshqa oqimlari
F. 
Fon Xayek Iqtisodiy liberalizm oqimining XX asrdagi asosiy 
namoyandasi asli Avstriyadan chiqqan amerikalik 
Ludvig fon Mizes
(1881-1973) va uning eng sodiq shogirdi 
Fridrix Xayek 
(1899- 
1992)lardir. Ulaming maktabi Avstriya maktabi deb ham ataladi. 
Mizesning fikricha, markazlashgan boshqaruvga asoslangan sotsialistik 
xo‘jalik va hukumat tomonidan tartibga solinadigan bozor uzoq vaqt 
yashashi mumkin emas, chunki narx-navo talab va taklifni aks 
ettirmaydi. Uningcha, sotsializmning «tartibga solinadigan iqtisodiyot»i 
rejalami o'zboshimchalik bilan tuzadigan tashkilotchilaming quliga 
aylanadi, rejalangan tartibsizlik ro‘y beradi. Yagona oqil siyosat bu 
liberalizmdir. Mehnat taqsimoti, xususiy mulk va erkin almashuv 
sivilizatsiyaning mutlaq asoslari hisoblanadi. Mizesning asosiy asarlari 
quyidagilar: 
«Liberalizm», «Insoniy harakat: iqtisodiyot to‘g‘risidagi
traktat», «Iqtisodiy fan asoslari: metodologiya ocherklari» 
va boshqalar.
Ingliz iqtisodchisi 
Fridrix Fon Xayek 
asli nemis bo‘lib, asosan 
Angliyada faoliyat ko‘rsatgan. U 1974-yilda iqtisodiyot bo‘yicha Nobel 
mukofoti laureati bo‘lgan. U o‘zining 
«Qullik sari yo‘l» 
asarida har 
qanday iqtisodiy erkinlikdan va bozor baholaridan voz kechish 
diktaturaga, ya’ni yakkahokimlikka, iqtisodiy qullikka olib borishini 
isbotlaydi, xo‘jalikda bozor tizimining «aralash» va «buyruqbozlik»

---

iqtisodiyotidan ustunligini ko‘rsatib beradi, kapitalni abadiy kategoriya 
deb e’lon qiladi, kapitalizm davrida ekspluatatsiya mavjudligini inkor 
etadi, davlat iqtisodiyotining sotsialistik g'oyalari to‘la tushkunlikka 
mahkumligi va o‘z tabiatiga ko‘ra halokatli ekanligini ta’kidlaydi.