‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Harakatlanishlarning turlarini o‘tkazish.

1.  Shug‘ullanuvchilarga  mashqlar  to‘g‘risida  axborot  berish. 

Oddiy  mashqlami  (oyoq  uchlarida,  tovonlarda,  cho‘qqayib  yurish

307

---

yoki  yugurishning  har xil  turlari,  yoki  qoilam i  o‘zgartirgan  holda 

yurish  va  h.k.)  o ‘tkazishda  faqat  ulaming  nomlarini  aytib  o ‘tish 

bilan chegaralanish mumkin.

Murakkab  vazifalami  (hisob  bo‘yicha  qat’iy  tartiblashtirilgan 

har  xil  usullar  bilan  bajariladigan  harakatlanishlar  yoki  gavdaning 

turli  qismlari  bilan  harakatlami)  bajarish  oldidan  axborot toiiqroq 

boiishi  lozim.  Dastlab  mashqni  ko‘rsatish  zarur.  Bunda  yaxshisi 

guruhni to‘xtatib qo‘yish lozim boiadi.

2.  Shug‘ullanuvchilarga  yordam  ko‘rsatish.  Mashqlaming  aniq 

va bir-biriga muvofiq bajarilishiga erishish uchun mashqni bajarish 

maqsadida  berilgan  buymqdan  so‘ng  uni  shug‘ullanuvchilar  bilan

2 - 3   marta birga bajarish tavsiya qilinadi.

Mashqlaming aniq va bir vaqtda bajarilishi buzilgan paytda aytib 

turish hamda ko‘rsatib berish orqali yordamlashish zamr.

3.  Buymqlar.  Mashqni  boshlash uchun  faqat harakatlanish usuli 

o ‘zgarayotgan hollarda «qadam bos!» b u y m g i beriladi. Masalan:

-   qadam  tashlashdan  yugurishga  va  yugurishdan  qadam 

tashlashga o‘tish;

-  oddiy  qadam tashlashdan yoki  yugurishdan g ‘ayrioddiy:  oyoq 

uchlarida, cho‘qqayib, oyoqlami oldinga bukib yurishga o ‘tish;

-  sakrab-sakrab harakatlanishga o‘tish.

Boshqa  qolgan  hamma  hollarda  «Mashqni  boshla!»  buyrugi 

beriladi  (mashq  qanday,  joyidan  turibmi  yoki  y o i-y o iak a y  

bajarilishidan q a tiy  nazar).  Masalan:

-  yurish va yugurish turlaridan iborat kompozitsiya;

-  qat’iy ravishda hisobga amal qilib, q o ila r holatini o ‘zgartirgan 

holda yurish;

-   oldinga  harakatlanish  bilan  yurish  va  sakrashlardan  iborat 

b o ig an  hisob bo‘yicha qat’iy belgilangan kompozitsiya.

Harakatlanishni  to‘xtatmasdan  mashqni  tugallash  uchun,  agar 

u  bundan  oldin  boshqacha  b o ig an   b o isa,  «Oddiy  qadam  bos 

(yugur)!» buym gi beriladi.  Masalan:

-   boshqacha  (oyoq  uchida,  tovonlarda  va  h.k.)  yurish  hamda 

yugurishdan so‘ng;