‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

vositalar yordamida bog‘langanini ayting.
1. 
M en bor joyda senga, chaqim chi bir insonga, nima bor?! 2. Ular 
shu yillar ichi tirishib, tirmashib uzoqqa, tog
1
cho‘qqisi tom on intildilar.
511

---

3. U do ‘stim «Nima bo‘ldi ekan?» deb o'ylamadi ham, tushib qaramadi 
ham. 4. M anzura dasturxon yozib mezbonni, ukasini, yana o ‘n daqiqa 
kutdi. 5. Bu ishning Said Qodirov qo'liga tushib qolganidan ajablandi 
hamda unga, tergovchiga qaradi. 
6
. Shu ish bahona bo‘lib, uning shaharga, 
markazga kelishining sababiga hech kim ishonmadi.
132-mashq. Bir nomni boshqacha nomlash bilan ajratilgan bo‘laklarni
aniqlang.
1. Komil buvaning uyi shu yong‘oqzorning ichida — Bo‘rijarning qoq 
ustida emish. 2. Dadam harsillab nafas olib, narigi tomonga — pastga 
tushdi. 3. Ovqatdan keyin ayvonda, xontaxta atrofida o‘tirib choy ichdik. 
Dadam sharqirab oqib yotgan ariq bo‘yida, bir tup sadaqayrag‘och tagida 
to'xtadi. 4. Chindan ham bomba ancha orqaga — o'rm onzorga borib 
tushadi. 5. Yangi yil kechasi — nemislar mast-alast bo'lib Rojdestvo bay- 
rami qilayotganida hujumga o ‘tdik! 
6
. Endi u rasmona raisga — U m ar 
zakunchiga aylangan edi. 7. Ochil akaning daftari ancha nariga — o ‘tlar 
ustiga otilib ketgan, varaqlari ochilib, xira oydinda oqarib ko‘rinardi.
8
. Biz — er-xotin yog‘ zavodida ishlayniiz. 9. Q o‘zivoy hammani har 
yoqqa surib, u ch -to ‘rt qadani orqaga, Sherzod cho‘nqayib o ‘tirgan doska 
tomonga tisarildi. 
(
0 ‘. Hoshimov)
Tayanch tushunchalar: 
ajratilgan bo ‘lak, m a’noni ta ’kidlash, m a’noni 
izohlash.
Berilgan maqolga mos hikoyat ayting, maqolning mazmunini izohlab 
bering.
Bilimsizlik kulfat keltiradi.
Savol va topshiriqlar
1. Ajratilgan aniqlovchili gaplarga misollar yozing.
2. Ajratilgan izohlovchili gaplarga adabiyot darsligidan 5 ta gap topib 
yozing.
3. Ajratilgan bo'laklar qaysi xususiyati bilan uyushiq bo‘laklarga 
o ‘xshaydi?
4. M a’lum bir bo ‘lak m a ’nosini ta ’kidlash, bo‘rttirish vazifasini 
bajaruvchi bo'laklarga misollar keltiring.
5. M a’lum bir bo‘lakning um um iy m a’nosini konkretlashtirish, 
tushunarsiz m a’nosini tushuntirish vazifasini bajaruvchi bo‘laklarga 
misollar yozing.
6
. Bir nom ni boshqacha nomlash bilan hosil bo‘lgan bo‘laklarga 
misollar ayting.
7. Ajratilgan bo‘laklarning nutqim izda nim a ahamiyati bor?