‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Ko‘k rang 
— ochiq osmon va dengiz rangi sifatida o‘zida yuksaklik va 
chuqurlikni ifoda etadi. Ruhshunos olimlar ko‘k rangning inson asablariga
306

---

tinchlantiruvchi ta ’sir ko ‘rsatishini aniqlagan. Boshqa jih atd an ko‘k 
beo‘ylik, turg‘unlik, hayotdan ajralib qolish kabilarni ifodalaydi. Havo- 
yilik, havoyi o ‘y!ar kabi iboralar ham ko‘k rangning ana shu sifatJari 
bilan aloqador. K o‘k sodiqlik va tartib-intizom rangi ham hisoblanadi.
Yashil rang 
— tiriklik, o ‘sish va umid ramzi. Bahor fasli chechak- 
lari rangi. Boshqa bir jihatiga ko‘ra u zahar, kasallik va g‘o ‘rlikni ham
bildiradi. Shuningdek, yashil rang m o ‘l-k o ‘lchilik, to ‘kin-sochinlik, 
rivojlanishni ham bildiradi. Islom dinida yashil ilohiy rang sanaladi.
246-m ashq.
M aqol va hikmatlar ichidan sifat so'z turkumiga oid 
so‘zlarni toping, sifatning otga o'tish holati bormi?
Baxil boyga borguncha,
Karamli tog‘ga borar.
Baxildan tosh so‘raguncha,
Gadoydan osh so‘ra.
Nom ardga yalinma,
Bir baloga chalinma.
Aqlsiz do‘stga kular,
Aqlli do‘stini suyar.
Johil ulfat — boshingga kulfat.
Yaxshi do‘sting kuldirar,
Yomon do‘sting kuydirar.
Aybsiz do ‘st izlagan do‘stsiz qolar.
Issiq kiyim tanni ilitar,
Issiq so‘z jonni ilitar.
Noinsofga erk bersang, elni talar.
247-m ashq.
N uqtalar o ‘rniga sifat turkum iga oid so‘zlarni qo'yib 
ko‘chiring.
...Farzandlar! Bilginki, insonga beriladigan... sifat odobdir. ...axloqqa 
ega bo'lishi ham odobdan sanaladi. Xush va odobli kishilarga barcha, 
hatto dushmanlari ham tan beradi. ... odam ni esa, ham m a insonlar, hatto 
ota-onasi ham yom on ko‘radi.
Odob har bir fazilatga yo‘ldir.
Kimki yoshligida.... bo ‘lmasa, bir um r bad... qolib ketishi mumkin.
Majlis odobi. Ey... bolam! Maktabga borsang, o ‘z o ‘mingga o‘tirasan, 
ammo... kishilar orasida... roq joyga o ‘tiiganing afzal. Ikki kishining o ‘rtasiga 
ularning... hech qachon o‘tirma. Ohista va muloyimlik bilan o‘tir. Gapirsang 
gaping... bo‘lsin. Shoshma-shosharlik qilma, pala-partish gapirma. Ko‘p
307

---

kulishdan, hazil-mutoyibadan uzoq bo‘l! Barmog‘ing bilan bum ingni 
o ‘ynama. Tuplamagin. Esnasang, chap kaftingning orqasi bilan og'zingni 
bekit. «Astag‘firulloh» degin. Aksirsang, darhol «Alhamdulilloh» degin. 
Hammaga... yuzlik, muloyimlik bilan gapir.
Muomala odobi. Eyfarzandim! Inson yolg‘izyashay olmaydi. Qalblar 
hamisha bir-biriga ... talpinib turadi. Shuning uchun... do‘stlar paydo 
bo'ladi, o ‘zaro hamjihatlik yuzaga chiqadi... odamlar bir-birlariga yordam 
beradi, ko‘ngillar ulfat tutinadi. Do'stlaringning mehrini qozonay desang, 
ulardan ... munosabat ko‘rishni xohlasang, sen ham ularga... m uomalada 
b o ‘lishing lozim. Xulqi... bolalarni yaxshi bo‘lishga chaqir. Yolg‘on 
gapirishdan, dangasalikdan butunlay hazar et.