‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

265

---

19-DARS.
PU BLITSISTIK VA BADIIY U SL U B
19.1. P U B L IT S IS T IK U S L U B
Publitsistika (lot. 
publika —
xalq, om ma) davrning eng muhim, 
dolzarb masalalarini o ‘quvchilarga, tinglovchilarga, tom oshabinlarga 
gazeta-jurnal, radio, televideniye orqali yetkazish, om mani jonlantirish, 
kishilarning ongiga atrofda sodir b o ‘layotgan voqealarni singdirish, 
ularning ijtimoiy qarashlarini shakllantirish uchun xizmat qiladi.
Ommaviy axborot vositalarida (gazeta-jurnal, radio, tele- 
f
videniye), Oliy M ajlis yig‘in larid a, turli xil anjum anlarda
•
qo‘llaniladigan nutq uslubi publitsistik uslub sanaladi.
Publitsistik uslub ikki xil shaklda namoyon bo'ladi: 1) yozma 
shakl; 2) og‘zaki shakl.
Tjtimoiy-siyosiy masalalarga bag‘ishlangan bosh maqolalar, felyeton 
va pamfletlar, murojaatnomalar, chaqiriqlar, deklaratsiyalar publitsistik 
uslubning yozma shakliga mansubdir. Radio va televideniyeda chiqayotgan 
siyosiy sharhlovchilar, notiqlarning nutqlari esa publitsistik uslubning 
og‘zaki shaklidir.
Publitsistik uslubning o ‘ziga xos xususiyati shundaki, u muayyan 
ijtim oiy m asalalarga faol m u n o sa b a td a b o ‘lishlik, hozirjavoblik, 
ta’sirchanlik belgilariga ega. Bunday nutq uslubi ijtimoiy masalalarga 
harakatchanliligi tufayli unda ijtimoiy-siyosiy tushunchalarni ifodalovchi 
so'zlar ко‘proq qo'llaniladi. Masalan, 
isyon, irqchilik, q o ‘poruvchilar,
siyosiy tanglik, bitim
va boshqalar.
Publitsistika bir qancha janrlarga ega. Har qaysi janrning o'zi, masalan, 
gazeta, radio, televideniyeda beriladigan reportajlar uslub va uslubiy 
vositalari hamda o'zida berilayotgan reportaj, pamflet, felyeton kabi nutqiy 
vositalari jihatidan farqlanadi. Shunday bo'lishiga qaramasdan ularning 
hammasi bir umumiy belgi asosida publitsistik nutqning turli ko'rinishlari 
sanaladi. U ham bo'lsa, nutqning jamiyatga qaratilganidir.
^