‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

8-mashq. Uyga vazifa. Hikmatli so‘zlarni ko'chirib yozing. Ularda
ilgari surilgan g‘oyani aniqlang. Ko‘chma ma’nodagi so‘zlarga izoh bering.
Tilingni so‘zlashga soz, muhayyo qil,
Tilingni o ‘q qil-u, aqlni yoy qil. 
(AbulqosimFirdavsiy)
M a’naviyat olamida dur terdik, Mayoq bo‘lib yoisizlarga y o i berdik. 
(Iqbol Mirzo)
Eng yaxshi nizom to‘g‘rilikdir. 
(Kaykovus)
Insonning qiymati 
emas siym-u zar, Insonning qiymati ilm ham hunar. 
(Abdulqodir Bedil)
Yolg‘on doim rostdan yengiladi. U xuddi suv yuzasidagi ko‘pikday yo'q 
bo'lib ketadi. (
Abu Rayhon Beruniy)
Ilmdan yaxshiroq xazina bo'I mas, 
Qo'lingdan kelgancha tera olsang bas. 
(Rudakiy)
Borborini yeydi, Uyatsiz 
orini yeydi. 
(Maqol)
3-DARS. GRAMMATIKA YUZASIDAN
0 ‘TILGANLARNI TAKRORLASH
Darsning maqsadi:
a) ilmiy maqsad: o'quvchilaming ongida grammatika yuzasidan hosil 
qilingan bilim va malakalarni mustahkamlash;
b) o'quvchilarni ota-onaga, oilaga muhabbat ruhida tarbiyalash.
9 Takrorlash uchun savollar
•
1. Ot so'z turkumi haqida gapirib bering.
2. Sifat so'z turkumiga xos belgilar qaysilar?
3. Son deb nimaga aytiladi?
4. Olmosh haqida so'zlab bering.
5. F e ’l qanday grammatik belgilarga ega?
6. Ravish deb nimaga aytiladi?
7. Yordamchi so'z turkumlari qaysilar?
8. So'z birikmasi haqida gapirib bering.
9. Sodda gapga misollar keltiring va izohlang.
10. Q o'shm a gapga ta ’rif bering.
9-mashq. Hadislarni o‘qing. Gaplar tarkibidagi so‘zlarni so‘z turkum­
lari bo‘yicha tahlil qiling.
Inson o 'z ota-onasiga m ehribon va itoatkor bo'lm og'i lozim.
Qarindoshlariga oqibatsiz odam jannatga kirmagaydir.
10

---

Kimki rizqim ulug‘, umrim uzoq bo‘lsin desa, qarindosh-urug'lariga 
mehr-oqibatli bo‘lsin. Kimki rahmdillik qilmas ekan, rahmdillik ko‘rmagay. 
Qo‘pol, quruq, gerdaygan, beqanoat va dimog‘dor odam ahli d o‘zaxdir.
Badgumon boMmanglar, badgumonlik eng yolg‘on so‘zdir. Tirnoq 
ostidan kir qidirmanglar, gap poylamanglar, bir-biringizga hasad qilmang- 
lar, bir-biringizdan arazlamanglar va nafratlanmanglar. Aka-uka tutinib, 
Ollohning (solih) bandalari bo‘linglar. Mol-dunyosi ko‘p odam badavlat 
emas, balki nafsi to ‘q odam badavlatdir. Beshikdan qabrgacha ilm izla. 
Vatanni sevmoq imondandur.