‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

129-mashq. Ko‘chiring. Uyushiq bo‘laklarni aniqlab, ustiga turini
yozing. Uyushiq boiakli gaplardagi umumlashtiruvchi so‘zlar tagiga chizib,
uning ifodalanishini, o‘rnini va ulardagi tinish belgilarining qo‘llanilishini
tushuntiring.
1. 
Um rzoq ham m a narsani: konvertni ham , m ayda-m ayda qilib 
yozilgan oq qog'ozni ham, undan keyin cheti qora hoshiyali pushti rang 
qog‘ozni ham ko‘rdi. 2. Yog‘liq qo'y go‘shti yaxnasi ham, tok bargi va 
uzum boshining surati solingan cliiimi kosadagi qaymoq, non, qora mayiz — 
hammasi dasturxonda qo‘l tekkizilmay turardi. 3. Kanalning ikki qirg'og'ida 
g‘uj-g‘uj bo'lib turgan odamlar: erkaklar, ayollar va bolalar shod-xurram , 
suvning orqasidan, Bekbo‘taning orqasidan chopib borardilar. 4. Tog‘ etaklari 
hali ham ko‘m -ko‘k bo'lib, turli go'zalliklar bilan: sariq va qizg'ish tusdagi 
boychechaklar, chuclimomalar, qoshlariga qop-qora o'sm a qo'ygan lolalar 
bilan yasangan edi. 5. Oldin mutaxassis-olimlar: geologlar, gidrogeologlar, 
geodezistlar keldilar. 
6
. Tizgin tortilganmi, bo'sh qo‘yilganmi, jadaliga 
olinganmi, ravon qo'yilganmi — xullas shunga qarab hushtak clialishib 
hazil qilishganlari, sho'x-sho'x kulgilari — hammasi ishning bir m e’yorda 
qizg'in ketayotganidan dalolat berardi.
130-mashq. Rasm asosida yoki bugungi oynayi jahon, xususan,
«Qishloqdagi tengdoshim» ko‘rsatuvi bo‘yicha bahs-munozara o ‘tkazing.
Nutqingizda uyushiq bo‘lak!arni ham ishlating.
510

---

19-DARS.
AJRATILGAN BO‘LAKLI GAPLAR
Darsning maqsadi: ajratilgan bo ‘lakli gaplar haqida ilmiy bilim berish
va ulardan nutqda to'g'ri foydalanish malakasini shakllantirish.
R E J A:
1. Gaplarning m azm unan murakkablashuvi.
2. Ajratilgan bo‘laklar va ularning mazmuniy vazifasi.