‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

mengzamoq
(Xorazm) 
«о ‘xshatmoq»,
«tenglashtirmoq», «qiyoslamoq»
m a’nosida.
2. O'zbek tili leksikasi tashqi m anbalar asosida ham boyib bormoqda. 
D unyoda boshqa tillardan so'z olmasdan faqat o 'z ichki imkoniyatlari 
asosidagina rivojlanadigan birorta ham til yo'q. Bundan o'zbek tili ham 
m ustasno em as. F a q a t m a ’lum zaru rat tufayli yangi tu sh u n ch an i 
ifodalovchi o 'z tilimizning ichki imkoniyatlari asosida ifodalab bo'lm a- 
gandagina tashqi manbalarga murojaat qilish foydalidir. Bobolarimiz 
M ahm ud Koshg'ariy, Alisher Navoiylar ham shunga da’vat qilganlar.
Keyingi davrlarda tilimizga Yevropa tillaridan bir qancha so'zlar yangi 
tushunchalar bilan birgalikda kirib keldi. Masalan, 
monitoring, diler,
skayner
kabi.
Bularning hammasi o'zbek tili leksik imkoniyatlarini kengaytirib, 
boyitm oqda.
^
Savol va topshiriqlar
1. O 'zbek tili leksikasi qaysi y o 'llar bilan boyib, rivojlanib bo r­
m oqda?
2. Leksikaning ichki m anbalar asosida rivojlanishi deganda nim ani 
tushunasiz va ularning usullari qanday?
3. Tashqi manbalarga qanday holatlarda murojaat etiladi?
Quyidagi chizm ani daftaringizga ko'chiring va uni yodda saqlang.
212

---

96-mashq.
Uyga topshiriq. Yuqorida berilgan chizmaning har biriga 
misollar yozing.
97-mashq.
0 ‘zlashma so‘zlarning qaysi tilga oid ekanligini ko'rsating 
(arabcha, forscha, lotincha, ruscha)
Saodat, taxt, mashina, a’lo, she’r, karaxt, badjahl, shoir, maorif, 
xo‘roz, gazeta, baxt, ruchka, sehr, stol, bioxim iya, dazmol, ruxsat, 
ro ‘za, qoida, sur’at, obyekt, donishm and, parta, paravoz, muomala.
98-m ashq.
0 ‘zbek tili leksikasining tashqi m anba asosida boyishiga 
misollar keltiring.