‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. S. Abdurashidov, B. A. Hobilov

Yoriqlar 
hosil
variantlarini tahlil qilish uchun yuk
ko'taruvchi devor blokini to'sin-devor deb
qabul qilamiz. Poydevor chekkalaridagi zamin
bo'shroq bo'lsa yoki binoning o'rta qismidagi
tayanch mustahkamroq bo'lsa, to 'sin -
devorning yuqoriroq qismida maksimal
cho'zilish kuchlanishlari vujudga keladi (6.1-
rasm, a) 
Eguvchi moment va ko'ndalang
kuchlar ta’sirida og'ma yoriqlar paydo bo'ladi.
Gruntlar qayishqoqligidagi farq katta bo'lsa,
bo'sh va normal zamin orasidagi chegarada
vertikal siljish yorig'i kuzatiladi (6.1-rasm, b).
Bunda yoriq bo'ylab eng ko'p siljigan joy
poydevor atrofida bo'ladi. Agar gruntning zaif
qatlami poydevoming o'rta qismiga to'g'ri kelsa
(6.1-rasm, d), u holda yoriqlar devoming o'rta
qismi tomoniga yo'naladi.
Devoiga 
me’yordan 
ortiq yuk qo'yilsa, u
holda devorda vertikal, gorizontal va og'ma
yoriqlar vujudga keladi. Yopmalar noto'g'ri
o'matilsa, panelning yuqori qismida yoriqlar
Qurilish konstruksiyalarining xususiy
og'irligi va foydali yuklar ta’sirida bo'lgan
zaminning notekis deformatsiyalanishi zamin
ustuvorligining yo'qolishi, gruntlaming bo'rtishi,
suv toshishi oqibatida zaminning yuvilishi,
tuproqning nam tortishi, poydevor atrofidagi
gruntning bir jinsli emasligi kabi sabablar tufayli
vujudga keladi. Devordagi yoriqlaming qay
tarzda tarqalishi poydevor osti gruntlarining
bo'sh yoki zich joylashuviga bog'liq. Zaminning
notekis cho'kishidan hosil bo'ladigan
yoriqlaming tarqalish sxemasiga binoning
fazoviy bikirligini ta’minlovchi tugunlaming
konstruksiyasi va biriktirilish usuli ham sezilarli