‘zbekist0n respublikasi oliy va 0

Ma’lumotlar bazasini loyihalash

Siz yuqoridagi bo‘limlardan ma’lumotlar bazasi nima va u qanaqa ko 4rinishda bo‘lishi mumkinligi haqida ma’lum tushuncha va tasawurlarga egasiz. Ma’lumotlar bazasini yaratishdagi eng mu- him tushunchalardan biri uni loyihalashtirishdir. Keyingi barcha mulohazalarimiz relatsion ko'rinishdagi ma'lumotlar bazasiga te- gishli bo‘ladi.

Ma’lumotlar bazasini loyihalashtirishning dastlabki bosqichida ma’lumotlar bazasini yaratishning maqsadini, uning asosiy funksi- yalarini va unda saqlanadigan ma’lumotlami aniqlab olish zarur. Ya’ni ma’lumotlar bazasi jadvallarining asosiy mavzuini va jadval maydonlarida saqlanadigan axborotlarni aniqlab olish zarur.
Ma’lumotlar bazasi u bilan doimiy ishlovchilarning talablariga muvofiq bo‘lishi kerak. Buning uchun mavzularni, ma’lumotlar ba­ zasi chiqarib beradigan hisobotlarni aniqlab olish, ma’lumotlarni yozishda qo‘llanayotgan formalami tahlil qilib chiqish, yaratilayot- gan ma’lumotlar bazasini unga o‘xshash yaxshi loyihalashtirilgan ma’lumotlar bazasi bilan taqqoslash lozim.
Microsoft Accessda jadval, forma va boshqa obyektlarni hosil qilishdan oldin ma’lumotlar bazasining tuzilishini aniqlab olish za­ rur. Ma’lumotlar bazasining tuzilishi qancha yaxshi bo‘lsa, ma’lumotlar bazasi ham barcha talablarni qanoatlantiruvchi va samarali bo‘ladi. Loyihalashda ikki bosqich bo‘lishi mumkin:
- 18-
M A’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W IND O W S-9 X/2000 UCHUN)

Dastlabki “kompyu- tersiz” bosqichlar

• 
  Masalaning aniq qo‘yilishi. Ma’lumotlar bazasini qurishning maqsadini aniqlash. Masalalarni oydin- lashtirish.
  
• 
  Ma’lumotlar bazasiga qanaqa ma’lumotlami kiritish.
  
• 
  Masalalar bajarilishining ketma-ketligi.
  
• 
  Ma’lumotlarni tahlil qilish. Ma’lumotlar bazasini o ‘zida saqlovchi jadvalni aniqlash.
  
• 
  Ma’lumotlar bazasida ma’lumotlarning takror- lanmasligini ta’minlash.
  
• 
  Ma’lumotlarning tizimini, jadvaldagi kerakli maydonlarni va ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqani aniqlash.
  
• 
  Ma’lumotlar bazasidan qanaqa ma’lumotlar talab qilinishini aniqlash.
  

Ishning “kompyu- terga
bog‘liq” bosqichlari

• 
  Ilovaning maketini va foydalanuvchi interfeysini ishlab chiqish.
  
• 
  Ilovaning tashkil qilinishi.
  
• 
  Tekshirish va mukammallashtirish. MS Accessda tahlil qilish vositalaridan foydalanish.