‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

jjl _ JJ II
_
CHIP
1
Rta + R\
Bundan UCHIQ - K (U ] + U 2+ U 3),
1 + R / R
bu yerda uchta kirishli jamlovchi qurilma uchun К = ------ ------1 va nwww.ziyouz.com
kutubxonasi
1 + 7? / R
ta kirishli jamlovchi qurilm a uchun esa К = --------—-----
n
Ayiruvchi — kuchaytirgich. Chiqishida ikkita kirishdagi signallaming
farqiga teng kuchlanish olish imkonini beruvchi qurilma sxemasi 10.6-
rasmda keltirilgan.
Kirxgofning birinchi qonuniga binoan /, + I 0 = 0 , chunki ideal
OKda IKIR= 0.
r _ u,-u' . __ Ценю-u'
R ’ 0
KR
Ideal OKda kirish potensiallari teng jj' =JJ" . Inverslamaydigan
kirish potensiali
lt/i _ u 2-k r
R + KR '
Гсто
•f-------О
Rta
}
10.5 -rasm. Inverslamaydigan jamlovchi qurilma sxemasi.
R Lu
ъ о — C Z F - *
R ^
Д
lu
D O ----- 1 |-----
I KIR
V
V"
_ о
I KIRwww.ziyouz.com
kutubxonasi
Bundan U ' U = —— — yoki KUX - U"(K +1) = -U CH
R KR
Demak, natijaviy UCHIQ = K (U , — £/,).
R
[ : 0 -
Jkir
П О
h ~ +
4 = 3
R
V
V"
_
>
k R
-О
10.6 -rasm. Ayiruvchi — kuchaytirgich sxemasi.
Pretsizion attenyuator. Attenyuator (so‘ndirgich) kuchlanishni talab
qilingan marta susaytirish uchun xizmat qiladi. Asosan yuqori chastota
o lch o v apparatlarida, masalan, standart signallar generatorlari va
komparatorlarda qo‘llaniladi. Pretsizion (o‘ta aniq) attenyuator sxemasi
10.7-rasmda keltirilgan.
Ideal holda jj1 = U " ■ Shuning uchun
R2
U m
R + R
Ucmo yoki UCHig=UK
1+ Л /Л ,
10.3. Operatsion kuchaytirgichlarga inersiyali teskari aloqa
zanjirlarining ulanishi
Impuls qurilmalarda generator m a’lum davomiylik va amplitudaga
ega to ‘g‘ri to'rtburchak shakldagi impulslar ishlab chiqaradi. Bu
im pulslar raq am larn i aks ettirish va hisoblash q u rilm a larid a,www.ziyouz.com
kutubxonasi
1 KIR
О—
_
>
('сню
—О
О
R•
10.7-rasm. Pretsizion attenyuator.
axborotlarni qayta ishlash va boshqa q urilm alar elem en tlarin i
boshqarish uchun m o‘ljallangan. Ammo, elem entlar to ‘g‘ri ishlashi
uchun umumiy holda to ‘g‘ri burchak shakldan farq qiluvchi shakldagi,
m a’lum davomiylik va amplitudaga ega bo'lgan impulslar talab qilinadi.
G enerator ishlab chiqarayotgan impulslarni passiv va aktiv bo‘lishi
mumkin bo'lgan to ‘rt qutbliliklar yordamida o ‘zgartirish mumkin.
Turli to ‘rt qutbliliklardan foydalanib differensiallash, integrallash,
impulslarni qisqartirish, amplituda hamda ishorani o ‘zgartirish kabi
va boshqa o'zgartirishlarni amalga oshirish mumkin. Differensiallash
va integrallash amallari mos ravishda differensiallovchi va integrallovchi
zanjirlar yordamida bajariladi.
Passiv integrallovchi va differensiallovchi zanjirlar quyidagi
kamchiliklarga ega: ikkala matematik amal m a’lum xatoliklar bilan
am alga oshiriladi. U larni korreksiyalash uchun chiqish signali
amplitudasini kuchli ravishda pasaytiruvchi, korreksiyalovchi zanjirlar
kiritish zarur.
OK asosidagi aktiv differensiallovchi va integrallovchi qurilm alar
bu kamchiliklardan xoli. Ularni o ‘rganishga o ‘tamiz.