‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. N. V aliyev

L 'x va  M'x lar bilan  tutashtirib  chiqiladi  (7.10-rasm ).
A "   L"  К "  T "   0 "   E "   F
0
A
7.10-rasm .
131

---

Geometrik jism larning  shaxsiy  va  tushuvchi  soyalarini yasash.
G eom etrik jism   biror  k o ‘pyoq  b o ‘lsa,  ulardan  tushayotgan  soyalar 
to ‘g‘ri  to ‘rtburchak  va  tekis  shakllardan  tushayotgan  soyalarni  ba- 
jarilganidek  amalga  oshiriladi.  M asalan,  7.11-rasm da  kubning  shax­
siy va tushuvchi  soyalarini yasash  ko‘rsatilgan.
1.  AB  qirradan  tushayotgan  AB'u  soya aniqlanadi. 
qirradan 
tushayotgan  soya X o ‘qida  E"x nuqtadan  sinadi.  Bu  sinish  nuqtasini 
aniqlash  uchun  E"  nuqtadan  s"  yorug‘lik yo ‘nalishiga  parallel  chi- 
ziq  chiziladi  va  uning  X  o ‘qi  bilan  kesishayotgan  E"x nuqtasi  B 'H 
nuqta bilan tutashtiriladi.  E dan 5 ga parallel  chizilgan  chiziq  E"v ni 
aniqlaydi.
2.  E"v n u q ta d an   X  ga  parallel  chiziq  chiziladi  va  M "v n uqta 
aniqlanadi.  MTV qirradan  tushayotgan  soya  N' x da  sinib,  M"v bilan 
tu tash ad i.  T u sh u v ch i  va  shaxsiy  soya  yuzalari  b o 'y a b   q o ‘yiladi 
(7.11-rasm,  a).
K ubning  orto gon al  proyeksiyasida  soya  yasashda  ham   xuddi 
shunday yo‘l  qo ‘llaniladi.
1.  Kubning A'B' qirrasidan  tushuvchi  soya  s'  yonalishga  parallel 
chiziq  chizib  topiladi.
2.  K ubning  B"E"  q irrasid an   tu sh uv ch i  soya  s"  y o ‘nalishiga 
parallel  chiziq  chizib  aniqlanadi.
3.  K ubning  M"E"  qirrasidan  o ‘ziga  parallel  va teng  soya tusha- 
di.  M 'N'  va  C'E'  qirralaridan  tushayotgan  soyalarning  H  dagi  qis- 
mi  s'  y o ‘nalishga  parallel  b o ‘ladi.  U ning  V dagi  b o ‘lagi  shu  bir 
nomli  qirralarga parallel,  y a’ni  vertikal  tasvirlanadi  (7.11-rasm,  b).
132