‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. N. V aliyev



Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet154/221
Sana31.12.2021
Hajmi5,62 Mb.
#253620
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   221
Bog'liq
fayl 484 20210426

L'  n u qta orqali  J 'v a   4' nuqtalar  aniqlanadi.
6.  Sferaning  shaxsiy  soyasi  ellipslar  k o ‘rinishida  tasvirlanadi. 
Q ’V   va  M"C"  lar  ellipsning  katta  o ‘qi,  1"2"  va  3'4 ’  lar  kichik  o ‘qi 
hisoblanadi.  Proyeksiyalardagi  ellpislarning  qo‘shim cha  oraliq  nuq- 
talari  aniqlangandan  keyin  lekalo  yordam ida  ravon  egri  chiziq  — 
ellipslar chizib  chiqiladi.
Sferadan   ga tushayotgan  soya  ham   ellips  b o ‘lgani  u ch u n   uni 
t o ‘rt  m arkazli  ovalga  alm ashtirib  chizish  m um kin.  S hu  ta rtib d a 
sirtning  shaxsiy soyasi  ham   to ‘rt  markazli  ovalga  almashtirilib  chizi- 
lishi  mumkin.
138


7.19-rasm , 
a
 
da  berilgan  aylanish  sirtidan  tushuvchi  va  shaxsiy 
soyalarni xuddi  sferadagi  kabi bajarish  mumkin.
8-m asala.  Aylanish  sirtining  shaxsiy va  tushuvchi  soyalari  yasal­
sin  (7.19-rasm).
1.  Sirtda  bir  nech a  parallellar  tanlanadi.  Buning  u ch u n   oldin, 
sirtning  frontal  ocherkiga  s" ga  parallel  qilib  urinm a  nur  o ‘tkaziladi 
va  unga  perpendikular  chiziq  1"  nuqtadan  o ‘tkazilgan.  H osil  b o ‘l- 
gan  C" nuqtadan  eng  yuqori  sirt  parallel  o'tkaziladi.
2.  Oraliq  parallel  ixtiyoriy tanlab  olinadi.  Shu  ikkala  parallelning 
m arkazlari  0 " ,  va  0 " 2  lam in g   soyalari   da  an iq lan ad i  h am d a 
^   ///’  O'2U lardan  mos  holda  o ‘z  parallelariga  teng  aylanalar  chizi- 
ladi.
3.  U shbu  parallellar  va  sirt  asosiga  urinadigan  qilib  egri  chiziq 
chizib  chiqiladi.  Shunda  aylanish  sirtidan  tushayotgan  soya  bajaril- 
gan  b o ‘ladi.
4.  Sirtning  shaxsiy soyasini  aniqlash uchun  tushauvchi  soyadagi 
egri  chiziqning  sirt  parallellari  -   aylanalar  bilan  urinib  o ‘tayotgan 
nuqtalari  B'H,  C'H,  L' H,  N 'H lardan  yoritish  nuri  s'  ga  teskari  y o ‘- 
nalishda parallel  to ‘g‘ri  chiziqlar  o'tkaziladi.  Bu  o ‘tkazilgan  chiziq­
lar  orqali  В,  C,  L,  N  nuqtalarning  aw al   da  keyin  V da  sirt  paral- 
lellaridagi  o ‘rinlari  aniqlanadi.
5.  Sirtdagi  shaxsiy  soyaning  eng  yuqori  nuqtasi    va  T"  larni 
aniqlashda,  qulay  b o'lishi  uch un ,  s'  yorug‘lik  y o ‘nalishi   o ‘qqa 
nisbatan  parallel  vaziyatga  almashtiriladi,  ya’ni  45°  burchakka buri- 
ladi.
6.  Sirtning  frontal  proyeksiyasida  shaxsiy  soyasi  chegarasi  aniq- 
lab  olinadi va  bu  egri  chiziq  sirt  konturi  bilan  kesishguncha  davom 
ettirilib  T" nuqta topiladi.  T '  dan  proyeksiyalami  bog‘lovchi  chiziq 
orqali    topiladi.
7.19-rasm ,  b  dagi  O 'T   masofa  7.19-rasm ,  a  ga  olib  o ‘tiladi  va 
proyeksiyalam i  bog‘lovchi  chiziqlar  yordam ida    n u q ta  topiladi. 
U shbu yasashlar yo‘nalish  (strelka)lar bilan  ko‘rsatilgan.
Bundan tashqari,  awal,  7.19-rasm,  a da  T' nuqtani  138-rasm,  b dagi 
kabi  aniqlab  olib,  keyin uni  Я  da  aniqlash  ham   mum kin.
H ar  qanday  aylanish  sirtidan  tushuvchi  va  shaxsiy  soyalarni  ba- 
yon  etilgan usullardan  foydalanib  bajarish  mum kin.  Bulardan  tash­
qari  maxsus  adabiyotlarda boshqacha usullar to ‘g‘risida to ‘liq  m a ’- 
lum otlar yoritilgan.
139



Download 5,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   221




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish