Zarralar fizikasi


bet16/233
Sana30.01.2022
Hajmi
#419300
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   233
Bog'liq
Atom yadrosi va zarralar fizikasi. Муминов

з
sm
•l?66-10‘24g = 1014- ^ T = 100-106
t
з •
sm
sm
lliijin birligidagi nuklonlar sonini bilgan holda ular orasidagi masofa 
i
|
h
v lilugii ha hlioblanadi:
kn'rlnlb turibdiki, yadro hajm birligidagi nuklonlar soni, yadro zichligi, 
nuklonlar orasidagi masofa ham o'zgarmas, yadro turiga bogMiq emas.
Domak, yadro nuklonlari orasidagi masofa barcha yadrolar uchun 
i * */цаг mas ckan, yadro siqilmaydi, massa soni ortishi bilan hajmi otrib boradi. 
Ymlro kuchlari qisqa masofada katta kuch bilan ta’sir etadi.
Yadro bog4 lanish kuchlari tufayli 
A
nuklondan, ya’ni Zproton va 
N = A -
/ IWytrondan tashkil topgan sistemadan iborat. Agar yadroni uni tashkil 
c|iluvchi 
nuklonlarga ajratmoqchi bo4lsak, bog4lanish kuchining ta’siriga 
qarihi ish bajarish kerak. Bu ishning kattaligi bog4lanish energiyasi yoki 
yadro barqarorligining oMchamidir.
Hog*lanish energiyasi deb, nuklonlarga kinetik energiya bermasdan 
nuklonlar orasidagi bog4lanishni (o4zaro aloqani) uzish uchun kerak bo'lgan 
oncrgiyaga aytiladi.
Bu cnergiyani yadrodagi nuklonlaming o 4zaro ta’sir (yadro kuchlar) 
qonuniyati hozircha noma’lum bo'lsa ham, energiyaning saqlanish qonuni 
va nisbiylik nazariyasining massa bilan energiya orasidagi bog4lanish ifodasi 
К

me2
dan foydalanib topish mumkin.
Agar yadroning massasi—
M(A
, Z)ni, uni tashkil qilgan nuklonlar massa 
Honiga to4g 4ri keluvchi massalari yig'indisi 
[Zm+Nmn]
ga solishtirsak, 
birinchi massa ikkinchisidan biroz д
m
ga kichik ekanligini ko‘ramiz. Bu 
inassalarning farqi massa defekti deb ataladi.
Bu yerda 
Zmp-
protonlar massasi, 
(A-Z)mn-
neytronlar massasi, 
M(A,Z)
yadroning massasi.
4
k r
;
a
ЗА

 ■ Rn =
2 , 3 1 0 ‘ 13s m .

0
1.4-§. Bog4anish energiyasi

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   233




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish