•
л
•
|Д£*|
А Е < 0 bo
6
lsa, deformatsiya orta boradi, yadro bo'linadt.
77
=
7777-7
= 1
j
a j
kritik holdir. A < 1 da yadro boclinmaydi, A =
1
da kritik holat, A > 1 da
yadro so'zsiz bo‘linadi.
Agar yadro tekis zaryadlangan ellipsoid deb qaralsa, boMinish parametri:
1
E k
(5.9.5)
Kritik hoi uchun
h 'M
I d e b , bo‘linish parametrini hisoblasak (5.9.2),
3
e 2Z 2
(5.9.5) ifodalardan
ц
2 •
2 0 л R0a A
Z 1
L u l a
;
a
i t i W
bu yerda /?
0
=1,3 * W-lssm, е=4,8*Ю
-10
CGSE,
о vad —
10
20erg
/
s m 2 .
Demak, kritik hoi (Z
2
/A) = 45 yaqinlashgandayadro o‘z-o‘zidan bo‘linib
ketadi. Yadro boMinish parametri Z2/A >
(Z2/A)kr
boMganda u asosiy holatda
ham bir onda spontan boMmadl,
Demak, yadrolar uchun
Z
ning maksimal qiymatini (Z
2
/A)i(. = 45 dan
kiltlrib chiqarish manikin. U taxminan 110 ga teng.
Shuni ham aytish
lozimki, tomchi modeli hamma tajriba natijalarini toMa tushuntirib bera
olmaydi. Masalan, yadroning boMinish parametri Z2/A ning o‘zgarashiga
qarab ftonoton oszgaravermaydi, boMinish yadrodagi
nuklonlarning toq-
juftligiga bogMiq, keyingi vaqtlarda izomer holatdan b*5fЙдМйаг kashf etildi.
BularHihg hammasi yadrodagi qobiqlami nuklonlar bifan to4! ® »
tartibini,
y a’hi yadro qobiq modiiim tftiborga olishni talab etadi.
Yadro energiyasi tideform atsiyalari orasidagi munosabatdan boMinish
xususiyatlarini
mumkin.
5.11-rasmdan r - 0 hoi sferik shakldagi uyg‘onmagan yadroga mos
keladi. Yadro deformatsiyalanganda ellipsoid
orasidagi masofa yadroning
deformatsiyalanish parametrini ifodalaydi. Kuchli deformatsiyalangan yadro
m
uchun r masofa ortib boradi va r = r^da shar shaklini olgan boMaklar bir—
hiriga tegib turgah hotdaM lr markazlarf orasidagimasofeoi ke&satadx.
r
*
rkr da E = E(r)maksimumga erishadi (5.12-rasm ).,
Yadro energiyasiM chikr lardaortaboradi,r p r^ maksimumga erishadi
va r > r. da y$pa kam ayadi Uyg‘©ngan yadip epeigiyasi
bUan r - 4 « s
dagi boM al^hataeneigiyasiE fs 2Ед,2, o ra ^ d a g ifa rq i« 8 k siy a ^ e J|^ a sra |
beradi:
Q = E
a
~ ^-Еап-: ■
■
■
Ejct = *E.. b
- aktivatsiya energiyasi deyiladi.
5.12-rasm.
Yadro boMinishi uchun tashqaridan aktivatsiya, energiyasidayn kam
boMmagan uyg‘onM* energiyasi E „'
j
#
b e ra h kerak, natijada energiya
ajraladi.
BoMinishda ajralib chiquvchi energiya E . = Q, „ - Е , teng.
J
1
°
J
ajr
^ b o 1
uyg ga
°
5.9.1. N eytron ta ’sirida u ra n izotoplarining b o ‘linishi
Tabiatda uran aso san ikki izotop aralashm asi sifatid a uchraydi:
Download
Do'stlaringiz bilan baham: