Zarralar fizikasi


Bcta-parchalanishdagi tanlash qoidalari 3



Download 8,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/179
Sana17.07.2022
Hajmi8,69 Mb.
#814697
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   179
Bog'liq
Atom yadrosi va zarralar fizikasi. Муминов

101


Bcta-parchalanishdagi tanlash qoidalari
3
.
1
-jadval
0 ‘tishning xili
/
Д
I
Azr
lg^
Misollar
1. 0 ‘ta ruxsat etilgan
0
Oyoki 1
Yo‘q
3

% Mg
2. Normal ruxsat etilgan
0
Oyold 1
Yo‘q
4-7
355
^ “x n
3.1 bo'yicha taqiqlanib ruhsat etilgan
0
1
Yo‘q
6-9
*
4
C, “ P
4 . 1-darajali taqiqlangan
1
Oyoki 1
Ha
6-10
1
J
1
Ag.143Cc
5. Unikal, 1-darajali taqiqlangan
1
2
Ha
- 9
з*С
1
, ^ S r
6. 2-darajali taqiqlangan
2
2
Yo‘q
10-14
*C1, m Cs
7. Unikal, 2-darajali taqiqlangan
2
3
Yo‘q
-1 4
# p rf
MNa
8 .3-darajali taqiqlangan
3
3
Ha
17-19
87Rb
9. Unikal, 3-darajali taqiqlangan
3
4
Ha
-18
*°К
10.4-darajali taqiqlangan
4
4
Yo*q
23
ll5In
11. Unikal, 4-darajali taqiqlangan
4
5
Yo‘q
3.9-§.Gamma-nurlanish
Gamma-nurlanishda yadroda massa soni, zaryadi o‘zgarmaydi, faqat 
energiya o‘zgarishi ro‘y beradi. Gamma-nurlanish yadroning uyg‘ongan 
holatidagi holatlar energiyalarining ayirmasiga teng bo‘lgan diskret 
energiyali nurlanishlardir.
Gamma-nur tinch holat massasi nol, zaryadsiz, spini 
I
= 1 ga teng boMgan 
qisqa elektromagnit to‘lqindir.
Gamma-nurlanish yadro ichida ro‘y beradi, chunki alohida nuklon gamma 
nurlanish bermaydi (yutmaydi), beta-yemirilish nuklonlarga xos bo‘lsa, 
gamma-nurlanish yadroga xos jarayondir.
Gamma-nur (alfa, beta-yemirilishlardan so‘ng), yadro reaksiyalaridan 
keyin vujudga keladi, uning energiyasi yemirilishlardan keyin energiyasi 
10 
keV
— 5 
M eV
gacha, reaksiyalardan keyin esa ~20 
MeV
gacha yetishi 
mumkin.
Gamma-nurlanish yadrodagi nuklonlaming yadro elektromagnit maydoni 
bilan ta’sirlashuviga ko‘ra, vujudga keladi.
Foton yoki gamma-kvantlaming massasi nolga teng bo‘lganligidan ular 
/ orbital momentga ega boMmaydi. Fotonlar holatini belgilashda multipol 
tushunchasidan foydalaniladi. Bu holat elektromagnit maydonning multipoli
102


Lh
va juftligi 
к
boMgan holatidir. Erkin fotonlar to‘la momenti 
L
bo‘lgan 
holatlarda bocladi. To‘la momentning har bir qiymatiga bitta juftligi musbat 
bitta juftligi manfiy bo'lgan holat to‘gcri keladi.
Fotonning 
L
momenti va 
n
-juftligi aniq bo'lgan holati ma’lum multipollik 
bilan xarakterlanadi. Binobarin, kvant elektrodinamikasida 
2L
karrali 
multipollik octishda foton manbaga nisbatan 
Lh
harakat miqdori olib ketishi 
kocrsatiladi.
Multipollar Z = 1 bo6lganda dipol, 
L
= 2 bo6 lganda kvadrupol, 
L
= 3 
boMganda oktupol va h.k. nomlar bilan ataladi. Shunga asosan elektr dipol 
va oktupol hamda magnit kvadrupollar toq-juftlikka, aksincha magnit dipol 
va oktupol hamda elektr kvadrupollar juft-juftlikka ega. Elektr multipollami 
E harfi bilan, magnit multipollami esa M harfi bilan belgilash qabul qilingan. 
Harfning o‘ng tomoniga L momentning qiymati qocyiladi.
Masalan: elektr dipol kvant E1, magn it dipol kvant M 1, elektr kvadrupol 
kvant E2, magnit kvadrupol kvant М2 va h.k.
Nuklonlaming yadro bilan ta’sirlashuvida yadro zaryadlarining qayta 
taqsimlanishi elektr 
Ey
spin va orbital magnit momentlarning qayta 
taqsimlanishi esa magnit Mtipidagi nurlanishlar vujudga keladi. Yadrodan 
chiquvchi у -kvantlaming enegiyalari 
keV
lardan bir necha 
MeV
gacha 
bo6ladi. Shunga mos ravishda keltirilgan to‘lqin uzunligi:

Download 8,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   179




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish