Zarpullayev Kamol Yunus o`g`li Shaxs refleksiv xususiyatlarining agressiyaga moyillik diagnoztikasi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O`RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI

Zarpullayev Kamol Yunus o`g`li

Shaxs refleksiv xususiyatlarining agressiyaga moyillik diagnoztikasi

 

Ilmiy raxbar: S.X.Nasimov

Samarqand 2022

MAVZUNING DOLZARBLIGI

Hozirda jahon miqyosida voyaga yetmaganlar orasida sodir bo‘layotgan xuquqbuzarlik, jinoyatchilik hamda tajovuzkorlikni oldini olishga va bartaraf etishga qaratilgan keng qamrovli ishlar olib borilayapti. Mazkur muammolar, avvalo, ijtimoiy institutlar hamda jamoat tashkilotlariga bolalar ta’lim-tarbiyasi, ularning jismoniy, psixoemotsional rivojlanishini amalga oshirishda ustuvor vazifalarni keltirib chiqaradi.

Jahon psixologiyasida bolalar va yoshlar orasidagi refleksiya va agressiv xulq-atvor muammosini o‘rganishga alohida tadqiqot yo‘nalishi sifatida e’tibor qaratilmoqda. Tadqiqotlarda agressivlikning biologik, psixologik, ijtimoiy, ijtimoiy-psixologik determinantlari va agressiv xulq-atvor reprezentatsiyasiga xos xususiyatlari o‘rganilgan. Mazkur yo‘nalishda o‘smirlardagi agressiv xulqni bartaraf etishning turli usullari va yuzaga kelish shart-sharoitlarini ifodalovchi psixologik mexanizmlarini aniqlash hamda joriy etish masalasining muhimligiga e’tibor qaratilmoqda. Ayni vaqtda o‘smirlar xulqidagi og‘ishlar, tajovuzkorlik, emotsional beqarorlik, hissiyotlarni boshqara bilmaslik kabi holatlar dolzarb muammolar sifatida qaralmoqda.

Mamlakatimizda yoshlar tarbiyasi davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Bugungi kunda mustaqillik sharofati bilan oilada va ta’lim muassasalarida yoshlar qalblarga odob-axloq, iffatu hayo kabi tushunchalar hamohang tarzda singdirib borilmoqda. Yoshlarni barkamol insonlar etib voyaga etkazish, yot mafkuralar, hurujlardan asrash, ularda turli g‘oyaviy tahdidlarga qarshi kurash ko‘nikmalarini shakllantirish davlatimiz siyosatining muhim yo‘nalishlaridan sanaladi. Bugungi kunda amalga oshirilayotgan choralar tarkibida, xususan o‘smirlarning ta’lim jarayonidagi faolligini oshirish, shaxslararo munosabatlarga kirishishda empatiya hissini rivojlantirish, shaxs sifatida o‘zini to‘g‘ri baholash, jamiyatda o‘z o‘rnini topishida yordam berish hamda axloqiy ko‘nikmalar shakllantirilishining psixologik mexanizmlarini takomillashtirish muhim masalalar hisoblanadi.