Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

 
Sharipova Muxlisa 
Farg‗ona viloyati Farg‗ona tumani 
36-sonli o‗rta ta‗lim maktabi psixologi 
 
Respublikamizda 
yuz 
berayotgan 
tub 
o`zgarishlar 
psixologik 
bilimlardan 
mutaxassislar tayyorlashda unumli foydalanishni taqozo etmoqda. Davlat tomonidan ishlab 
chiqarilgan ―Ta'lim to`g`risidagi qonun‖, ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖ singari 
hujjatlarni amaliyotga tatbiq etish uchun bo`lg`usi mutaxassislarni davr talabiga binoan 
tayyorlash muammosini kuntartibiga kiritmoqda. Xuddi shubois psixolog kadrlar tayyorlash 
sifatini oshirish uchun mutaxassislarni psixologiya o`qitish metodikasi bo`yicha bilimlar 
bilan qurollantirish ijtimoiy zarurat bo`lib hisoblanadi. Shuni alohida ta'kidlab o`tish joizki, 
fanlarni o`qitish metodikasi murakkab o`quv predmetlari qatoriga kirib, keng ko`lamdagi 
ma'lumot 
umumlashmasini 
hamda 
sintetik 
aqliy 
faoliyat 
majmuasini 
o`zida 
mujassamlashtiradi. 
Yosh davrlar psixologiyasi sohasi o`zichiga fanning metodologik muammolari, 
masalalari, uning ilmiy-uslubiy jabhalari, tarmoqlarining o`ziga xos xususiyatlari, mavzu 
mazmunini uzatishning ikkiyoqlama xislatga ega ekanligi, kasbiy- amaliy ko`nikma, malaka 
tarkib toptirishning imkoniyati, to`g`ri va teskari aloqaning samaradorligini oshirish yo`llari, 
hamkorlik faoliyatidagi yaqinlik va distantsiyaning fenomenologiya jabhalarini qamrab 
oladi. 
Yosh davrlari psixologiyasi va pedagogik psixologiya fanlari mushtarak, bir-biriga 
uzviy bog‘liqdir, chunki ularning har ikkisi, bitta, umumiy jarayonni - ulg‘ayib borayotgan 
insonning psixik faoliyati hamda uning xulq-atvorini tadqiq etadi. Biroq, shunday bo‘lsa-da, 
bu ikki fan psixologiya ilmining mustaqil sohalari hisoblanib, ularning har biri o‘z predmeti 
va tadqiqot vazifalariga egadir. 
Yoshning ulg‘ayib borishi, psixik jarayonlarning inson rivojlanishidagi qonuniyatlari, 
undagi yetakchi omillar hamda inson xayot yo‘lining turli bosqichlarida uning shaxsiga xos 
xususiyatlar - yosh davrlari psixologiya fanining tadqiqot predmeti hisoblanadi. Ma‘lumki, 
shaxs tarkib topish jarayonining psixologik qonuniyatlarini, uning ilmiy asoslarini 
mukammal bilmay turib, ta‘lim va tarbiyaning nazariy hamda amaliy masalalarini 
muvaffaqiyatli hal etib bo‘lmaydi. Yosh davrlari psixologiya fani bu borada ham o‘z-o‘ziga 
tegishli masalalarni tor eksperimental ravishda o‘rganish bilangina cheklanib qolmay, balki 
o‘z muammolarini inson hayoti va faoliyatining tabiiy sharoitlarida, bolaga beriladigan 
ta‘lim va tarbiyaning mazmun va mohiyatidan kelib chiqqan holda o‘rgansa, yanada 
muvaffaqiyatli rivojlanishi, tabiiydir. 
Yosh davrlar psixologiyasi fanining amaliy vazifalarini esa psixik jarayonlarning 
namoyon bo‘lishi va rivojlanishi, shuningdek inson shaxsi psixologik xususiyatlarining 
tarkib topishi qonuniyatlarini o‘rganishda qo‘lga kirgan ilmiy dalillarini ta‘lim-tarbiya 
sohalariga tadbiq etish tashkil etadi. Bu borada, ayniqsa, pedagogik psixologiya birmuncha 
ulkan yutuqlarga erishdi. Pedagogik psixologiyaning ta‘limni yangi mazmunda joriy qilish 

---