Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
 
1. Musurmonova O. "Ma'naviy qadriyatlar va yoshlar tarbiyasi", Toshkent, 
"O'qituvchi", 1996 yil. 
2. G'ulomov A., Ne'matov X , O`qish mazmuni. Toshkent, "O'qituvchi", 1995 yil. 
3. B.To'xliyev, M.Shamsiyeva, T.Ziyodova. O'zbek tili o'qitish metodikasi. Toshkent, 
2006 yil 
4. To‗xtaev A.S. Ekologiya. O‗quvchilar uchun qo‗ll. – T.: O‗qituvchi, Ziyo-noshir 
KShK, 2001. 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
378 
O„RTA TA‟LIM O„QUVCHILARINING IMLO KO„NIKMALARINI 
SHAKLLANTIRISH
 
Safoyeva Muborak 
Navoiy viloyati Karmana tumani
9-umumiy o'rta ta'lim maktabi ona tili va adabiyoti fani o'qituvchisi 
 
Annotatsiya:
 
Maqolada o`quvchilarni kitoblarga nisbatan меҳrini shakllantirish 
orqali imlo savodxonligini oshirish, bexato nutq ва imlo ko‗nikmalarini rivojlantirish
yuzasidan tavsiyalar keltirilgan. 
Kalit so`zlar:
chiroyli nutq, yozuv diktant, badiiy adabiyot, ravon so`zlash, kitobxonlik 
madaniyati, imlo savodxonligi. 
Insoniyat tarixidagi eng buyuk ixtirolardan biri bu yozuvning kashf qilinishi desak 
yanglishmagan bo`lamiz. I.Guttenberg esa kitob bosish dastgohini yaratib, kishilik 
jamiyatiga katta amaliy yordam berdi. Chunki qadimiy yozuvlar va kitoblar orqali odamzod 
hozirgi kungacha qanday yashaganligi, uni rivojlanib kamol topishiga nimalar sabab 
bolganligini bilib olamiz. 
Badiiy adabiyotlarni o`qishlik orqali so`zlarning imlo qoidalarini yozilishiga e`tibor 
bergan holda ularni to`g`ri yozishga o`rgatishlik mumkin. Bunda o`qituvchi o`quvchilarning 
qiziqishlariga e`tibor berishi, pedagogning o`zi ham kitobxon bo`lib, ularga jonli tarzda 
o`rnak bo`lishi maqsadga muvofiq. Masalan, boshlang`ich sinflarda o`zbek xalq ertaklaridan 
foydalanish mumkin. Bunda sinfda ixtiyoriy ertak tanlanib, ifodali o`qitiladi va shu diktant 
asosida kichik yozma ish olinadi. Diktant uchun h va x tovushi qatnashgan so`zlar olinishi 
yoki talaffuzi qiyin bo`lgan ko`p bo`g`inli so`zlar tanlanishi to`g`ri hissoblanadi. Shu bilan 
birga she‗riy adabiyotlardan foydalanish og`zaki nutqni o`stirishda va so`zlarni to`g`ri 
talaffuz etishga o`rgatishda muhim ahamiyatga ega. Bu metodda albatta o`quvchilarning 
qiziqishlari va yoshlari inobatga olinishligi shartdir. Masalan, E.Vohidovning ―‖Nido‖ 
to`plamiga kiritilgan ―‖Matmusaning sarguzashtlari‖ bilan bog`liq she‗riy parchalar shular 
jumlasidandir. Ushbu to`plam aynan kichik yoshdagi bolalar uchun mo`ljallangandir. Bu 
to`plam qiziqarli va kulguli sujetga ega voqealarga boyligi bilan ajralib turadi. Юқори синф 
ўқувчиларини китобхонлик маданиятини ривожлантириш, айниқса, бадиий китобга
меҳр қўйиш, bexato nutq ва imlo ko‗nikmalarini rivojlantirish мухим ахамият касб 
этади. 
Shunday qilib bolalarda kitobsevarlik xususiyatlarini rivojlantirish orqali quyidagi 
natijalarga erishish mumkin: 

badiiy adabiyotga oshnolik 

so`zlarning to`g`ri yozilishini eslab qolish 

ayrim qiyin so`zlar imlosini yodda saqlash 

talaffuzi qiyin bo`lgan jumlalarni tez va ravon o`qishga o`rgatish 

insho va bayon yozishda chiroyli jumlalar tuzishga yo`naltirish 

chiroyli husnixatga o`rgatish 

---