Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

Amaliy metodlar 
Mashqlar, mustaqil topshiriqlar, amaliy va tajriba ishlari asosida o‗quv materialini 
egallash ko‗rinishlari ta‘limning amaliy metodlari jumlasiga kiradi. Ana shu metodlar 
yordamida amaliy ko‗nikma va malakalar shakllantiriladi. Bunda ko‗nikmani shakillantirish 
jarayoni o‗quv faoliyatida hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Ko‗nikmani egallashning 
muvaf- faqiyati uni shakillantirish sharoitiga bog‗liq. 
Interfaol metodlarda muammoli, hayotiy vaziyatlardan foydalanish juda yaxshi 
natijalar beradi. Bahsli, muammoli vaziyat – insonning faoliyati davridagi fikrlash natijasiga 
bog‗liq bo‗lib qoladigan murakkab holatga yoki sharoitga tushib qolishidir. Bunday holatda 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
214 
u hodisa yoki jarayonni qanday izohlashni bilmaydi. Bahsli, muammoli vaziyatlar 
o‗quvchilarning aqliy kuchini zo‗riqtiradi, vaziyatni oydinlashtirish uchun yo‗llar qidira 
boshlaydi. Qiyinchiliklar bilan to‗qnashadi. Odam muammo bilan yuzma-yuz (to‗qnash) 
kelgandagina fikrlay boshlaydi. O‗zida mavjud bilimlar bilan fikrlab amallar bajara 
boshlaydi, saviyasiga mos darajadagi xulosalarga kela boshlaydi. 
Biologiya fanini o‘qitishda quyidagilardan foydalanish mumkin: har bir mavzu 
mazmuniga asosan ko‘rgazmalilikni amalga oshirish, ya‘ni multimediali taqdimot 
materiallari; biologik jarayonlarning animatsiyasi; virtual laboratoriya va amaliy ishlar; 
ishlab chiqarish korxonalariga virtual ekskursiya; biologik jarayonlarning modellashtirilgan 
dasturlari; biologik jarayonlarning ta‘limiy dasturlari; o‘quvchilarning mavzular bo‘yicha 
o‘zlashtirgan bilimlarini nazorat qilish va baholash uchun nazorat dasturlari; 
o‘quvchilarning mustaqil ta‘limi va ishi uchun o‘quv-axborot saytlari; didaktik o‘yinga 
asoslangan animatsiyalar; qiyinchilik darajasi turlicha bo‘lgan ijodiy topshiriqlar dasturi; 
modul dasturlari orqali o‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish-boshqarish; 
qo‘shimcha materiallar to‘plash va ular ustida mustaqil ishlash; didaktik o‘yinlar, 
boshqotirmalarni yechish. Demak, biologiya fanini o‘qitishda innovasion texnologiyalaridan 
foydalanish ta‘lim samaradorligini oshirish, o‘quvchilarning fan asoslarini o‘zlashtirishga 
bo‘lgan qiziqishlari va ehtiyojlarini rivojlantirish imkonini beradi. 
Biologiya fanidan axborot komunikatsiya texnalogiyalaridan foydalanish o‘qitishning 
barcha shakllarida jumladan, darsda, darsdan, sinfdan va maktabdan tashqari ishlarda 
foydalanilishi mumkin. 
Shuningdek, undan darsning barcha bosqichlarida, masalan, o‘tgan mavzu bo‘yicha 
o‘quvchilarning bilimlarini mustahkamlash, yangi mavzuni o‘rganish,yangi mavzu bo‘yicha 
o‘quvchilarning bilimlarini mustahkamlash, nazorat qilish, baholashda foydalansa bo‘ladi. 
Xulosa qilib aytganda, yoshlarning asosiy shakllanish va rivojlanish davri ta‘lim 
sohasiga bog‗liq holda kechar ekan. Demak, ta‘lim-tarbiya sohasida ularni psixologik 
jihatdan shakllantiruvchi omillarga alohida e‘tibor berish maqsadga muvofiq bo‗ladi. 

---