Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
212 
natijasida o'quvchilarning mustaqil fikrlash, tahlil qilish, xulosalar chiqarish, o'z fikrini 
bayon qilish, uni asoslangan holda himoya qila bilish, sog'lom muloqot, munozara, bahs olib 
borish ko'nikmalari shakllanib, rivojlanib boradi. Yana darslarimni qiziqarli va tushunarli 
bo'lishi uchun "Sinkveyn", "Assesment", "Tushunchalar tahlili" kabi metodlardan ham, yana 
"Matn tahlili" metodlarini ham ko'pbora qo'llayman, chunki bir xil metodlarni qo'llash ham 
bolalarni zeriktirib qo'yishi mumkin shuning uchun ularni tez-tez almashtirib turaman bu 
esa darsimni samarali chiqishiga sabab bo'ladi. 
Bugungi kunimiz nihoyatda shiddatkor. U har bir o'qituvchidan o'z ishiga ijodiy 
yondashishni, ta'limning yangi shakllaridan foydalangan holda dars samaradorligini 
oshirishni talab qilmoqda. Ayniqsa, adabiyot darslarida o'quvchi o'zligini anglasa, o'zini va 
o'zgalarni tushuna olsa, o'qituvchi o'zining kamchiliklarini ko'ra olsa va ularni to'g'rilashda 
g'ayratli bo'lsagina, dars kashfiyot darajasiga yetadi. 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
213 
BIOLOGIYA FANINI O‟QITISHDA INTERFAOL METODLARNING O‟RNI 
 
Mansurova Dilnoza Abdimalik qizi 
Buxoro viloyati, G'ijduvon tumani 
34-umumta'lim maktabi Biologiya fani o'qituvchisi 
G'oyibova Nargiza Hasanovna 
Buxoro viloyati, G'ijduvon tumani 
29-umumta'lim maktabi Biologiya fani o'qituvchisi 
 
Bugungi kunda mamlakatimizda olib borilayotgan ta‘limga doir yangi islohotlar 
o‗tgan davrga qiyoslaganda ancha farq qiladi. Mazkur yangi natijalarning o‗zagida bevosita 
davlatimiz rahbari va xalq ta‘limi vazirligi tomonidan soxa tarmog‗iga yangi innovatsion 
taraqqiyot dasturlarini kiritilishi o‗laroq yuzaga kelmoqda. O‗sib kelayotgan bugungi yosh 
avlodga sifatli ta‘lim berish ertangimiz egalarining ertaga yuksak marralarga erishishiga 
zamin yaratadi. Bevosita aytadigan bo‗lsak, bu o‗rinda maktab ta‘lim tizimining alohida 
o‗rni bor. Chunki donishmandlarimiz aytganidek ―Yoshlikda olingan bilim-toshga o‗yilgan 
naqshdir‖ degan iboralari bu ta‘lim soxasi uchun juda o‗rinli aytilgan. 
Albatta shunday ekan bugungi zamonaviy maktablar ta‘limida dars mashg‗ulotlarini 
avvalgidek bir xil tarzda tashkil qilib bo‗lmaydi. Shuning uchun bugun biz dars 
jarayonlarini har kungidan ham qiziqarliroq bo‗lishini, o‗quvchi unda o‗z ustida mustaqil 
ishlay olish qobiliyatini yaxshilab olishi uchun bir nechta metodlardan foydalanishni tafsiya 
qilgan bo‗lar edik. Mazkur metodlar orqali o‗qituvchi bo‗lmish kasbdoshlarimiz o‗zlari 
uchun darslarini yangicha tarzda tashkil qilishlari mumkin. Ular quyidagicha: 
Mashq metodi 
Bu usulning asosiy funksiyalari - o‗rgatuvchi va rivojlantiruvchi. 
Ushbu usulning afzalligi shundan iboratki, u ko‗nikma va malakalarning samarali 
shakllanishini ta‘minlaydi, kamchiligi-motivatsion funksiyani sust bajarishidadir. 
Mashqlarning quyidagi turlari mavjud: 
-
maxsus; 
-
sharhlangan; 
-
yozma; 
-
og‗zaki; 
-
labaratoriya-amaliy