Zamonaviy qurilish materiallari va konstruksiyalari

Devorbop materiallari
G‘ishtlar 
G‘ishtlar va toshlar - yarim quruq presslash yoki loysimon va 
kremniyli (trepel, diatomit) qoldiq jinslarni va sanoat chiqindilarini 
(ko‘mir qazib chiqarish va ko‘mir kullarni to‘yintirish) orqali ularni 
pechlarda yondirish orqali ishlab chiqariladi. Bino va inshootlarning 
toshli va armotoshli tashqi va ichki devorlari va butun g‘ishtdan 
fundamentlarni barpo etishda ishlatiladi. 
 
Polistirolli beton 
Polistirolli beton - yengil beton turi - portlandsementni, ko‘pikli 
polistirol, suv va havo o‘tkazadigan qo‘shimchani (SDO) granulalari – 
go‘zenekli agregatni o‘z ichiga olgan kompozitsion materialdir. 
Polistirolli betonning qattiq zichliklarini olish zarur bo‘lsa, u mineral 
plomba (qum) ni o‘z ichiga olishi mumkin. Bir mahsulotdagi polistirolli 
granulalar va beton bo‘lgan issiqlik izolyatsiyalovchi materiallarning 
kombinatsiyasi tufayli qurilish materiallari uchun chidamlilik qarshiligi, 
gidrofobiklik, xususiyatlarining eng yuqori ko‘rsatkichi, issiqlik 

---

156 
izolyatsiyasi, yong‘indan himoya qilish, ovozni sovutish, sovuqqa 
chidamliligi va muzlatish eritish davri (xizmat muddati). 
Sement sohasi
Asbest sement quvurlar 
Mahsulotning mazkur turi quvurlar shakllantiradigan mashinalarda 
shaklga keltirish orqali ishlab chiqariladi. Uning asosiy komponenti 
mineral to‘ldiruvchi – sement yelimi bilan bitta yagona monolitga 
sementlashtirilgan asbestdan iborat. 
Bunda oddiy metall quvurlari bilan solishtirganda, asbest sement 
quvurlari bir qator ustunliklarga ega - og‘irligi bo‘yicha yengil, arzon, 
metall quvurlarga odatda xos bo‘lgan elektr tokidan hosil bo‘luvchi 
korroziya tufayli buzilishga chidamli, negaki ular minerallashgan 
suvlarning ta'siriga ancha chidamli bo‘ladi. Shu bilan bir qatorda, 
suvning ushbu quvurlar devorlariga ishqalanishi metall trubalarga 
nisbatan kam, bu esa ularning o‘tkazuvchanlik qobiliyatini oshiradi. 
Shuningdek, asbest sement quvurlarining issiqlikni o‘tkazmaslik 
qobiliyatini aytib o‘tish lozim, bu esa ularni ichidagi suvning muzlab 
qolishidan qo‘rqmasdan cho‘yan quvurlarga nisbatan kam chuqurlikda 
o‘tkazish imkonini beradi. 
Shuningdek, asbest sement quvurlaridan sanoat va turar-joy 
binolarida kanalizatsiya quvurlarini o‘tkazishda, mo‘rilar va axlat 
tashlash uchun quvurlar, turli xil drenaj kollektorlari, elektr energiyasi va 
telefon aloqasi kabellari, devorlar uchun tayanch sifatida foydalanish 
mumkin. Beton aralashmalari va qurilish eritmalari “Ohangaronsement” 
OAJ qurilish materiallari va konstruksiyalari kombinati yuqori sifatli 
beton va eritmalarni taklif etadi. 

---

157 
Gips 
Gips va undan yasalgan mahsulotlar hammaga ma'lum. Arxitektura, 
meditsina va albatta, qurilishda ham ishlatiladigan eng qadimiy mineral 
hisoblanadi. Qurilishda qurilish gipsi ishlatiladi, bu turdagi mahsulot 
mayda kukun holida bo‘lib, u gips toshidan, uni kuydirish va keyinchalik 
yanchish orqali olinadi. Qurilish gipsining bir qator xususiyatlarini aytib 
o‘tish lozim: issiqlikni kam o‘tkazishi, kichik massasi va hajmi, tovushni 
o‘tkazmasligi, qotganda xid chiqarmasligi, shuningdek ekologik toza 
mahsulot hisoblanadi, negaki uning tarkibida zararli moddalar yo‘q va 
zararli moddalarni chiqarmaydi, shuningdek havo o‘tkazuvchanlik 
xususiyatiga ega. 
Qurilish gipsidan binolar devorlari, shifrlarni suvashda, shu bilan 
birga turli mahsulotlarni – gipsokarton, quruq qurilish aralashmalari va 
boshqa mahsulotlarni ishlab chiqarishda keng foydalaniladi.