Zamonaviy protsessorlar. Shaxsiy komputerlar uchun mo'ljallangan protsessorlar

Zamonaviy protsessorlar

• Bajardi:

• Kompyuterni tashkil etish

• Tekshirdi:

Zamonaviy protsessorlar. Shaxsiy komputerlar uchun mo'ljallangan protsessorlar

• REJA
• CPU nima?
• CPU ning qisqacha tarixi
• Computing Abstraction Layers
• Instruction Set Architecture (ISA)
• Microarchitecture (µarch)
• Xulosa

CPU nima?

• Central Processing Unit – Markaziy boshqaruvchi qurilma
• “The Brain” - Miya
• x86 : Intel, AMD
• ARM : Apple, Fujitsu, Qualcomm, Samsung
• US$70 Milliard 2021

Birinchi EHM lar

CPU arxetekturasi tarixi

• Eniac
• 1. 167 mxm
• 2. 30 tonna
• 3. 19,000 vakuum tube

ENIAC

Moore qonuni: “Moore’s Law”

• Mur qonuni 1965 yilda Gordon Mur tomonidan integral mikrosxemadagi (IMS) tranzistorlar soni har ikki yilda bir marta ikki baravar ko'payishi haqidagi kuzatuviga ishora qilish uchun ishlatiladigan atamadir.

Elektronika sanoati

Moore qonuni: “Moore’s Law”

Kompyuter Arxetekturasi

CPU arxetekturasi

CPU evolutsiyasi

• 4 bit size
• 740 – 750 kHz
• 10 μmm
• 2300 transistor

x86 ISA

• 16 bit size
• 4 – 5 MHz
• 3 μmm
• 20000 transistor

Kompyuter arxetekturasi

• Binary system

• Computing Abstraction Layers

Computing Abstraction Layers

Fizik qatlam

Transistorlar qatlami

(Logic gates) Mantiqiy qatlam

Funksional qatlam

• Adders
• Multiplexors
• Decoders
• Latches
• Counters
• …

(Executional) Amaliy qatlam

Instruction Set Architecture [ISA]

• Kompyuter ilmida kompyuter arxitekturasi deb ham ataladigan “ko'rsatmalar to'plami arxitekturasi” (ISA) kompyuterning mavhum modelidir.

ISA bugun

Mikroarxetektura

• µarch yoki uarch deb qisqartirilgan mikroarxitektura mikroprotsessorning asosiy dizayni hisoblanadi. U qo'llaniladigan texnologiyalar, resurslar va ma'lum bir buyruqlar to'plamini (ISA yoki ko'rsatmalar to'plami arxitekturasi) bajarish uchun protsessorni jismoniy ishlab chiqish usullarini o'z ichiga oladi.

Pipeline

Pipeline: frontend and backend

Xulosa

• Biz CPU qisqacha tarixigiga nazar sosgan holda o’tgan 40 yil mobaynida CPU larni o’zgarishi va bu o’zgarishlar PC larga ham qanchalik ta’sir ko’rsatganini ko’rdik. Hozirgi va keljakda ishlab chiqarilishi mumkin bo’lgan protsessorlar ishlash mehanizmga nezariy jihatdan e’tibor qaratdik.

• Thank You
• for attention!