− respublikaning o’ziga xos sharoitlari
va xususiyatlarini hisobga
olgan holda bozor munosabatlarining negizini shakillantirish.
7
Ushbu vazifalarni hal qilish uchun birinchi bosqichda isloh
qilishning muhim yo’nalishlari aniqlab berildi.
Birinchidan, o’tish jarayonining huquqiy asoslarini shakillantirish,
islohotlarning qonuniy – huquqiy negizini mustahkamlash;
Ikkinchidan, mahalliy sanoat, savdo, maishiy hizmat korxonalarini,
uy - joy fondini xususiylashtirish, qishloq xo’jaligida va xalq
xo’jaligining boshqa sohalarida mulkchilikning yangi shakllarini
vujudga
keltirish;
Uchinchidan, ishlab chiqarishning pasayib borishiga barham
berish, moliyaviy ahvolning barqarorlashuvini ta’minlash.
Birinchi bosqichda I.Karimov ko’rsatib bergan ushbu muhim
yo’nalishlardagi vazifalar sifatli bajarildi. Mazkur bosqichda
bozor
iqtisodiy munosabatlarini shakllantirishning huquqiy negizi yaratildi,
turli sohalarda har xil mulk shakllari shakllantirildi, kichik
xususiylashtirish amalda tugatildi, narxlar erkinlashtirildi, bozor
infratuzilmasining asosiy qirralari shakllantirildi, iqtisodiy va moliyaviy
barqarorlikka erishildi.
Mamlakatda iqtisodiy islohotlarning birinchi bosqichida iqtisodiy va
ijtimoiy sohada yuz bergan tub o’zgarishlar islohotlarning ikkinchi sifat
bosqichiga o’tish uchun mustahkam shart – sharoit yaratdi. Shu bilan
birga islohotlarning birinchi bosqichi natijalari keyingi bosqichning
asosiy maqsad va vazifalarini aniq belgilab olish imkonini berdi.
Ikkinchi bosqichda I.A.Karimovning “O’zbekiston iqtisodiy
islohotlarni chuqurlashtirish yo’lida”
asarida asosiy maqsad qilib
qo’yilgan vazifalar, xususan, xususiylashtirish va raqobatchilik muhitini
shakillantirish jarayonlarini chuqurlashtirish, makroiqtisodiy
barqarorlikka erishish, milliy valyutani mustahkamlash, iqtisodiyot
strukturasini tubdan o’zgartirish chora – tadbirlari amalga oshirildi.
Mamlakatning
iqtisodiy, ijtimoiy taraqqiyotida erishilgan yutuqlar o’z
o’zicha, osonlik bilan qo’lga kiritilgani yo’q. Ular mamlakatning barcha
sohalarini tubdan isloh qilish va yangilash bo’yicha amalga oshirilgan
ko’p yillik mashaqatli va murakkab ishlarning mantiqiy natijasi,
iqtisodiyotni izchil va barqaror rivojlantirishning amaliy namoyoni.
Ularni raqamlar bilan ifodalasak, solishtirma narxlarda olib qaraganda,
2000 yilga nisbatan 2006 yilda iqtisodiy o’sish 45 foizni tashkil etdi,
7 И.Каримов. Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида. Т.: “Ўзбекистон”, 1995,
19 бет
105
bunda sanoat ishlab chiqarishi 1,6 marta, qishloq xo’jaligi 1,5 barobar,
tashqi savdo aylanmasi 1,7 marta, eksport hajmi 1,9, real ish haqi esa 4
marta oshdi.
Shunisi
diqqatga sazovarki, iqtisodiyotning yuqori sur’atlar bilan
o’sishi an’anaviy xom ashyo tarmoqlari hisobidan emas, jahon
bozoridagi qulay kon’yunktura va ayrim xom ashyo turlari hamda
materiallar narxining yuqoriligi hisobidan emas, balki birinchi navbatda
raqobatbardosh tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish hamda zamonaviy
hizmat ko’rsatish sohalarini jadal rivojlantirishni
belgilab beradigan
jiddiy tarkibiy o’zgarishlar evaziga ta’minlandi.
Masalan, 2006 yil
sanoatning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi 2000 yildagi 14,2 foiz
o’rniga 22,1 foizni, xizmat ko’rsatish sohasining ulushi 39,5 foizni
tashkil etdi. Qishloq xo’jaligida esa bu ko’rsatkich 32 foizdan 24 foizga
tushdi.
Yuqoridagilardan kelib chiqib aytish mumkinki, iqtisodiy islohotlar
strategiyasi, ya’ni uzoq istiqbolli maqsadlarning amalga oshirilishi joriy
vazifalarning sifatli bajarilishini ta’minlabgina qolmay, balki strategik
maqsadlarning mohiyatini ifodalovchi pirovard maqsad – aholining
farovonligini oshirishga qaratilgan ijtimoiy yo’naltirilgan bozor
iqtisodiyotining shakllanishini ham ta’minlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: