Замонавий узлуксиз таълимни рақамлаштириш: педагогика соҳасида

Ключевые слова:
 цифровое образование, электронное обучение, 
ИКТ, технологии, интегрaция, интеллектуальная, электронная, 
онлайн, виртуальная, методика обучения, мультимедиа
. 
Uzluksiz ta’lim jarayonida ko’pgina o’qituvchilarning duch kelgan 
muammolari shundaki, ularni multimedion va imitation axborot resurslari 
bilan ishlashidir. Ma’lumki hozirda maktab, akdemik litsey, kasb-hunar 
kollejlari va oliy ta’lim muassasalarida ko’pgina darslarni o’tish jarayonida 
kompyuter texnologiyalardan foydalangan holda amalga oshirilishi hech 
kimga sir emas. Shuni aytish joizki ta’limda yosh avlodni tarbiyalshda 
o’qitish metodikasini mukammal egallagan malakali kadrlar ehtiyojini 
qondirish eng birinchi maqsad hisoblanadi. Chunki bunday innovatsion 
yangiliklarga asosan tarbiya beruvchi hamda unga yo’naltiruvchi shaxs 
tayyor turishi hamda mukammal bilimga ega bo’lishi shart. Shu bilan bir 
qatorda oliy ta’lim muassasalarida axborot texnologiyalari fanini online 
ochiq kodli platformalar (Modle, hemis, Microsoft Teams va Plickers) 
asosida o’qitish maqsadga muvofiqdir, kelajakda o’z kasbining yetuk 
mutaxassislari bo’ladigan pedagogik kadrlar oldiga qo’yilgan masalani 
yechishda qo’l keladi. 
Ta’lim jarayonlarning axborot -metodik ta’minoti deganda, Davlat 
ta’lim standarti va fan dasturida belgilangan talablar asosida talabalar 
tomonidan egallanishi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma va malakalarni 
kompetentlik darajasida rivojlantirishni, o‘quv jarayonini kompleks 
loyihalash asosida kafolatlangan natijalarni olishni, mustaqil bilim olish va 
o‘rganishni hamda nazoratini amalga oshirishni ta’minlaydigan, talabaning 
ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga yo‘naltirilgan o‘quv-metodik 
manbalar, elektron darsliklar, didaktik vositalar va materiallar, baholash 
mezonlarini o‘z ichiga oladi [1, 25-b.]. 

---

604 
Plikers xizmati sinfda o‘quv natijalarini shakllantiruvchi baholash 
vositasi sifatida" uslubiy ishlanmasi har bir talabaning va butun sinfning 
ta’lim yutuqlari to‘g‘risida ob’ektiv ma’lumot olish uchun Real vaqtda 
bilimlarni nazorat qilish metodologiyasiga bag‘ishlangan. Sinfda Plickers 
elektron ta’lim xizmatidan foydalanish bir necha daqiqada talabalarning 
frontal so‘rovini o‘tkazishga, har bir talaba va butun guruhning javoblarini 
bir zumda baholashga, talabaning o‘z intellektual faolligini kuzatishga, har 
bir bosqichda talabalarning ma’lum ko‘nikma va qobiliyatlarini 
shakllantirish darajasini kuzatishga imkon beradi tayyorlash. 
Diagnostik natijalar o‘qituvchiga o‘qitish shakllari va usullarini, 
shuningdek, o‘quv materialini o‘zlashtirishda muayyan talabada xato va 
bo‘shliqlarni tuzatish shakllarini maqbul tanlash imkonini beradi. 
Interfaol Plickers texnologiyasidan foydalangan holda o‘tkazilgan 
mashg‘ulotlar asosida ishlab chiqilgan uslubiy tavsiyalar talabalar 
bilimining motivatsiyasi va sifatini oshirish maqsadida turli mavzularga 
tegishli. 
Davlat ta’lim standartlarini joriy etish o‘quv jarayoniga axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini faol joriy yetishga olib keldi. 
Zamonaviy AKTni sinfda, maktabda qo‘llash doirasi xilma-xildir. Dars 
doirasida AKTning barcha shakllaridan samarali foydalanish axborot 
makonini kengaytiradi, motivatsiya va kognitiv faollikni oshiradi, 
talabalarning mustaqil ishlarini rivojlantiradi. 
Shu bilan birga, kompyuter bilim manbai, vizual yordam, simulyator 
va diagnostika va boshqarish vositasidir. Bilimlarni muvaffaqiyatli 
o‘zlashtirish va ko‘nikmalarni shakllantirish uchun duch keladigan 
qiyinchiliklarni o‘z vaqtida sezish va ularni tuzatish juda muhimdir. Sinfda 
kompyuter testlaridan foydalanish o‘qituvchiga barcha talabalardan 
o‘rganilgan materialni o‘zlashtirish sifati to‘g‘risida ob’ektiv tasavvurni 
tezda olish va uni o‘z vaqtida tuzatish imkonini beradi. Talaba uchun testni 
tugatgandan so‘ng darhol xatolar ko‘rsatilgan ob’ektiv natijani olishi 
muhimdir. 
Sinov topshiriqlaridan foydalanish talabalarning mustaqil ijodiy va 
amaliy faoliyati uchun noyob imkoniyat yaratadi, bu talabalarning o‘quv 
jarayoni to‘g‘risida xabardorligiga, turli darajadagi talabalarning umumiy 
rivojlanishida, bolalarning bilim faolligini rivojlantirishda eng yuqori 
natijaga erishishga yordam beradi. Kompyuter testining afzalligi shundaki, 
uni nafaqat to‘g‘ridan-to‘g‘ri sinfda, balki, masalan, masofaviy o‘qitish 
yoki talabalarning mustaqil ishi paytida ham ishlatish mumkin, bu albatta 
ularning ijodiy faoliyatini rag‘batlantiradi. Kompyuter testining sanab 

---

605 
o‘tilgan afzalliklaridan tashqari, qog’ozbozlik miqdorini kamaytiradi va 
natijalarni hisoblashni tezlashtiradi. 
Hozirgi vaqtda maktab, kasb – hunar kollejlari, akdemik litsey va 
oliy o‘quv yurtlari fanlarni o‘qitish uchun maxsus ishlab chiqilgan ko‘plab 
modellashtirish dasturlari mavjud. O‘quvchilarni o‘qitishda AKTdan 
foydalanish birinchidan ta’limning samaradorligi oshiradi va boshqa 
tomondan istalgan joyda ta’lim olish imkonini beradi [2, 72].
Kompyuter sinovlari bilan bir qatorda bir necha daqiqada talabalarni 
frontal so‘roq qilish, har bir talaba va butun guruhning javoblarini bir 
zumda baholash va statistik ma’lumotlarni yig‘ishni soddalashtirishga 
imkon 
beradigan 
elektron 
test 
texnologiyalaridan 
foydalanishga 
asoslangan yangi samarali tizim shakllana boshladi. 
Xulosa o’rnida shuni aytishimiz kerakki raqamli ta’lim strategiyasi 
ta’lim jarayonini ma’lum bosqichlarga bo‘lishdan iborat bo‘lib, buning 
natijasida talaba online ochiq kodli platformalardan o‘quv jarayoni haqida 
ma’lumot oladi. O‘qituvchi talabaning fikr-mulohazalaridan foydalanib, 
o‘quv jarayonini to‘g‘ridan-to‘g‘ri moslashtira oladi, uni har bir talabaning 
individual xususiyatlariga va uning shaxsiy o‘rganish tezligiga mos 
ravishda o‘zgartiradi. Shu nuqtai nazardan, raqamlashtirish jarayonida 
elektron ta’lim keng qamrovli vosita sifatida qaraladi.