Замонавий таълим / современное образование 2019, 5(78) Ибайдуллаев Қудратилло

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
2019, 5(78)
Хулоса.
Юқоридагилардан шу нарса маълумки, 
қонунийлик ва ҳуқуқий тарғибот бир-бири 
билан узвий боғлиқ. Ҳуқуқий демократик 
давлат қуриш учун яхши қонунларни қабул 
қилиш зарур. Агар ҳуқуқий тарғибот етарли 
даражада ташкил қилинмаса, қонунийлик 
таъминланмайди. Шунинг учун ҳам таълим 
муассасаларида қонунийлик масаласига, 
қонунларнинг ижросига жуда катта эътибор 
бериш ва бу масалани чуқур ўрганиш муҳим. 
Таълим-тарбия жараёнида ўқувчи-ёшларга 
ва талабаларга қонунийликнинг бир неча 
тамойиллари:
● қонуннинг устуворлиги;
● фуқароларнинг қонун олдида тенглиги;
● қонунийликнинг ягоналиги;
● қонунийликнинг мақсадга мувофиқлиги;
● қонунийликнинг демократия билан боғ-
лиқлиги;
● қонунийликда халқ иштироки; 
● юридик нормаларни бузганлик учун 
барча субъектларнинг жавобгарлиги ва бош-
қаларни ўргатиш талаб қилинади. Қонунларни 
бузиш, уни ижро этмаслик, қонунларни турли 
йўллар билан айланиб ўтишга уриниш давлат 
тараққиётга тўсқинлик қилади.
Шунинг учун мактаб раҳбарлари ҳуқуқ 
дарсларини хўжакўрсинга ўтишига йўл қўй-
маслиги шарт. Шунга эришиш керакки, ҳуқуқ 
дарслари энг қизиқарли дарсга айлансин. 
Зеро, қонунни билган одамни ҳамма ҳурмат 
қилади. Шахсий ҳаётида қийналмай яшайди. 
Ҳуқуқий билимсизнинг боши бир куни тошга 
тегиши мумкин. Лекин қонунни билмаслик 
унга ҳеч қандай имтиёз бермайди. 
Таклифлар.
Фикримизча, ҳуқуқбузар лик ларнинг ол дини 
олиш учун умумий ўрта таълим мактабларида 
мунтазам равишда: 
– дарс мавзуларига боғлиқ ҳолда ва маъ-
рифий тадбирларда Ўзбекистон Республикаси 
Конституциясининг мазмун-моҳиятини ўр гатиш;
– ўқувчилар томонидан содир этилиши 
мумкин бўлган жиноий фаолиятнинг олдини 
олишга қаратилган комплекс профилактик-
тушунтириш тадбирларини ўтказиб бориш;
– ҳуқуқий таълим ва ҳуқуқий тарбия тизи-
мини такомиллаштириш ва кучайтириш меха-
низмини ўз ичига олган муқобил давлат таъ-
лим стандартлари ва ўқув дастурларини ёки 
таклифларни ишлаб чиқиш;
– ёшларни жамиятимизга ёт таъсирлардан 
асраш мақсадида таълим муассасаларида 
про куратура ходимлари иштирокида учра-
шув ва давра суҳбатлари ўтказишни доимий-
ликка айлантириш;
– ўқувчиларнинг ҳуқуқий билимлари ва 
савод хонлигини янада ошириш ва мустаҳ-
камлашга қаратилган «Сиз қонунни била-
сизми?», «Тафаккур синовлари», «Конститу-
ция – бахтимиз пойдевори» кўрик-танловини 
ўтказиш тадбирлари узлуксиз давом эттири-
лиши керак. 
Агар бундай маънавий, ҳуқуқий тадбир-
ларни ўтказиш мавсумий эмас, доимийликка 
айланса, ўқувчиларнинг онги ва қалбига 
самарали таъсир кўрсатади. «Юксак ҳуқуқий 
маданият – мамлакат тараққиёти кафолати» 
деган концептуал ғоянинг амалга оширили-
шига хизмат қилади. Жиддий ҳуқуқий тарбия, 
Ватанга муҳаббат, жамият фаровонлиги учун 
ғамхўрлик, ижтимоий ва давлат манфаатлари 
учун қайғуриш ҳам қонунга итоаткорлик 
заминидаги муҳим тамойиллардир. Қонунга 
итоаткорлик ақл-идрок, виждон, ички эъти-
қод маҳсули бўлиб, ўқувчиларимизнинг бун-
дай олижаноб фазилати маънавий-маърифий 
тадбирлар орқали намоён қилинади. Ўқув-
чиларимизнинг аксарияти қонунларга онгли 
равишда қанчалик оғишмай риоя қилса, 
кела жагимизнинг эгалари бўлмиш ёш авлод-
нинг эътиқоди қанчалик мустаҳкам бўлса, 
юртимизда 
демократиянинг 
пойдевор 
тамойил лари шунчалик кучли кафолатланган 
бўлади.
Зеро, эзгу ниятимиз баркамол авлодни 
тарбиялаш экан, фарзандларимиз кучли, 
ақлли ва ҳуқуқий маданиятли бўлиб вояга 
етадилар. 
93
ҲУҚУҚИЙ ТАЪЛИМ / ПРАВОВОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

---