Замонавий таълим / современное образование 016, Пулатова Д. Т., Тошкент вилояти халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти «Мактабгача, бошланғич ва махсус таълим»

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
2016, 3
Мамлакатимизда олиб борилаётган ислоҳотлар, таъ
-
лим соҳасини ривожлантириш чора-тадбирлари, мустақил 
Ўзбекистонимизнинг порлоқ истиқболи учун зарур вазифалар
-
ни ҳал этишга қаратилган бўлиб, бунда ёшларнинг таълим-
тарбияси энг устувор масалалардан ҳисобланади. Шу боис ке
-
лажагимиз бўлмиш ёш авлод тарбияси ҳар бир оила олдидаги 
масъулиятли бурч бўлиши билан бирга фарзандларимизни 
замонавий талаблар даражасида таълим-тарбия олган бар
-
камол авлод, комил инсонлар этиб тарбиялаш педагог кадр-
ларнинг асосий вазифаларидандир.
Президентимиз ўзининг «Она юртимиз 
бахту иқболи ва буюк келажаги йўлида хиз-
мат қилиш – энг олий саодатдир» асарида 
шундай деган: «Янги авлодни тарбиялаш – 
халқни тарбиялаш деганидир»
1
. Келажак ав-
лодни ҳар томонлама баркамол, эркин ва 
мустақил фикрлайдиган шахс этиб тарбиялаш 
ҳар бир муаллим зиммасидаги шарафли вази-
фадир.
Ҳозирда бошланғич таълим тизимининг 
асосий вазифалари ўқувчиларни ҳар томон-
лама баркамол шахс этиб тарбиялаш мақ-
садида уларга мустақил фикрлаш, ўзлигини 
англаш, билимларни ўрганишда, мактабда ва 
мактабдан ташқари ишларда фаоллик, бой 
маънавиятимиз ва қадриятларимизни ўрга-
тиш, ўз шахсидаги «мен»ини танитиш, юксак 
ахлоқий фазилатлар ва эстетик руҳда тарбия-
лашдан иборат.
Бошланғич синфларда инновацион техно-
логиялардан фойдаланиб дарсларни ташкил 
этиш таълимда юқори сифат ва самарадор-
ликка олиб келади. Бошланғич таълим тизи-
мидаги 
инновацион 
технологияларнинг 
йўналишлари, бошланғич синф ўқувчилари-
нинг таълим мазмунини ўзлаштиришларига 
инновацион ёндашиш, бошланғич таълим жа-
раёнида интерфаол таълим методларини тан-
лаш ва амалда қўллаш орқали ўқувчиларнинг 
фаоллигини ошириш долзарб педагогик 
муам мо ҳисобланади.
Инновация, инновацион таълим, иннова-
цион жараёнлар, инновацион фаолият юри-
тиш муаммоси, асосан, АҚШ, Англия, Герма-
1
Каримов И.А. Она юртимиз бахту иқболи ва буюк 
келажаги йўлида хизмат қилиш – энг олий саодатдир. – 
Т.: «Ўзбекистон», 2015. -235-б.
ния, Чехия, Франция каби давлатларда кенг 
кўламда ўрганилган
2
. МДҲ давлатлари ораси-
да бу муаммо устида кўпроқ Россия, Белорус-
сия, Украина ва Болтиқбўйи мамлакатлари 
педагог-олимлари самарали иш олиб бормоқ-
далар. Жумладан, Б.Т.Лихачёв, И.П.Волков, 
К.Ангеловский, М.Я.Вилинский, В.К.Дьяченко, 
В.В.Гузеев, 
М.В.Кларин, 
В.А.Сластенин, 
Л.М.Фридман каби олимларнинг илмий тадқи-
қот ишларида бу муаммога кўпроқ аҳамият 
берилган.
Таълим тизимида педагогик технологиялар 
ва инновацион технологиялар масалалари 
билан М.О.Очилов, Ў.Қ.Толипов, Н.Шодиев, 
Р.Ишмухамедов, Н.Х.Авлиёқулов, М.С.Алимов, 
И.Мажидов, М.В.Кларин ва бошқалар шуғул-
лан ганлар. Шунингдек, бошланғич таълим 
муаммолари, уларнинг илмий-педагогик ечим-
лари, замонавий бошланғич таълим мазмуни, 
уни ижодий ташкил этиш йўллари ҳамда бош-
ланғич синф ўқитувчиларини тайёрлаш маса-
лалари О.Розиқов, Р.А.Мавлонова, Р.Сафаро-
ва, Б.Адизов, М.Ҳайдаров, О.Тўраев, О.Ҳасан-
боева, А.Бекмуродов, Г.Нажмиддинова ва 
Ҳ.Санақуловлар томонидан тадқиқ этилган.
Бошланғич синфларда табиатшуносликни 
ўқитиш самарадорлигини ошириш масалала-
ри бўйича Ш.Мирзахматова «Бошланғич синф 
ўқувчиларида табиатга қизиқишларини шакл-
лантиришнинг педагогик шарт-шароитлари» 
мавзусида номзодлик диссертацияси ёзган.
Бошланғич синфларда экологик таълим ва 
тарбия муаммоларининг турли жиҳатлари 
2
Мавлянова Р., Рахмонқулова Н. Бошланғич таълимда 
педагогика инновация, интеграция. – Т.: Ғафур Ғулом 
номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2013. 
29
ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ / ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ

---