Замонавий психология муаммолари

Хатар (душман образи) яратиш. Ташвиқотнинг энг сермахсул усулларидан бири кўзланган мақсадга эришишга, манфаатларни ҳимоя қилишга халақит бераётган хақиқатда мавжуд ёки тасаввурдаги душман образини яратишдир. Натижада саросимага тушган, қўрққан одамлар ўзлари учун зарарли бўлган ҳаракатни ҳам ёқлай бошлайдилар. Оммавий ахборот воситалари эса шу мавзуда жазавага тушиб бирин кетин турли маълумотларни узата бошлайдилар. Иқлимнинг глобал исиши ёки аксинча музлик даврининг яқинлашаётганлиги, антиглобалистлар ҳаракати, майялар календари, астероиднинг яқинлашиши, планеталар паради ва х.з. кампанияларнинг хақиқий мақсади ҳам шундан оборат.
Ижтимоий маъқуллаш. Эътибор берилса телевидениеда ток шоуларда ҳар бир муваффақиятли жумладан сўнг давомли, гулдурос қарсаклар янграйди. Мақсад битта, “кўрдингми, ҳамма маъқуллаяпти, сен ҳам қўшилишинг шарт”. Бу усулнинг механизми аслида табиат томонидан ишлаб чиқилган. Биз “нима яхши, нима ёмон эканлигини” атрофдаги одамларнинг ҳаракатини ўзаро таққослаб аниқлаймиз, яъни ақлни ахмоқдан ўрган.
Бу усулнинг тескариси ижтимоий қоралаш бўлиб, сунъий равишда у ёки бу субъект, ходиса хақида салбий ижтимоий фикр шакллантирилади.
Олдини олувчи зарба. Рақибнинг салбий реакциясини уйғотадиган маълумот қулай пайтда, гўёки маълумотни кимдир сотгандек атайин узатилади, унга муносабат билдириб чарчаган одамлар эса ўзлари учун хақиқатан ҳам зарур пайтда унга эътибор бермайдилар. Рақиб янада ўткирроқ муаммолар хақида хабар тарқатганда ҳам, шов-шувдан чарчаган одамлар унга бефарқ қолишади.
Ҳиссий акс садо. Ушбу усул ижтимоий индукция (ҳиссий юқумлилик) ходисасига асосланади. Одамлардаги эмоция ва ҳиссиётлар эпидемия сингари тарқалади ва бир-бирига ўтган сайин ҳар бирининг кучи ҳисобига кучайиб боради. Оломон таркибида бу холат янада яққол намоён бўлади. Бундан ташқари одатда ташвиқот маълумотларини узатишда фасцинация ходисасидан фойдаланилади. Видео лавха, маъруза рангли, мусиқали, шовқинли фон билан кучайтирилади, унинг ҳиссий таъсири орттирилади. Яна битта услуб градация деб аталиб, шархловчи асословчи фикрни ўсиб борувчи зўриқиш билан такрорлайверади. Натижада томошабин-тингловчида ҳиссий машина ишга тушади. Сериаллар, ток-шоуларда қахрамонлар мунтазам ҳиссий зўриқиш холатида бўлишади, муносабатларни ойдинлаштиришади, муштлашишади ва бу ҳиссий холат томошабинга юқади, ҳиссий тобелик вужудга келади.