|
Ta’lim berish - qo‘yilgan maqsadga erishishga yo‘naltirilgan, ta’lim beruvchini tahsil oluvchi bilan tartibli o‘zaro harakati. Ta’lim berish, ikkita bir-biri bilan uzluksiz bog‘liq hodisalardan iborat: o‘qitish va o‘qishdan.
O‘qitish – ta’lim oluvchilarga bilimlar, ko‘nikmalar va malakalar (BKM) yig‘indisini yetkazishga va ularni ta’lim jarayonida tarbiyalashga yo‘naltirilgan ta’lim beruvchining maxsus faoliyati. O‘qish faoliyatini boshqarish o‘qitish predmeti hisoblanadi.
O‘qish – 1) tahsil oluvchilarning BKM ni o‘zlashtirishga, psixologik jarayonlarni va qobiliyatlarini rivojlantirishga yo‘naltirilgan, maxsus tashkil qilingan faol mustaqil faoliyati: 2) tashkil qilingan o‘quv-bilish faoliyati bo‘lib, ushbu jarayonda tahsil oluvchi hissiy qabul qilish, abstraksiyalash va amaliyotga suyangan holda bilmaslikdan bilimlilikka, to‘liq bilmaslikdan to‘liqroq va mukammal bilishgacha bo‘lgan yo‘lni bosib o‘tadi.
BKM – bilimlar, ko‘nikmalar, malakalar.
Bilim – ushbu predmetni nazariy o‘zlashtirganligini ifodalaydigan inson g‘oyalarining yig‘indisi.
Ko‘nikma – o‘zlashtirilgan bilimlarni amaliyotda qo‘llash usullarini (yo‘llarini, harakatlarini) egallash.
Malaka– avtomatik darajagacha, mukammallikning yuqori darajasigacha yetkazilgan ko‘nikma.
Таянч иборалар:
Авторитар ўқитиш технологияси, шахсга йўналтирилган ўқитиш технологияси, инсонпарварлик, ҳамкорлик, эркин тарбиялаш, муаммоли ўқитиш технологияси, муаммоли вазият, табақалаштирилган ўқитиш, ўқитишни табақалаш, гомоген гуруҳ, индивидуал ўқитиш, индивидуал ёндашиш, индивидуаллаштирилган ўқитиш, индивидуал ўқитиш технологияси, компьютерли ўқитиш технологияси, ахборот банки, ишбилармонлик ўйинлари, тақлид ўйинлар. Амали ўйинлар, ролли ўйинлар, психодрама ва социодрама, кейс – стади, кейс – стади тузиш технологияси.
Модул, фаолиятлик принципи, тенглик ва тенг ҳуқуқлик принципи, тизимли квантлаш принципи, муаммолик принципи, когнитив визуаллик принципи, хатоликларга таяниш принципи, мотивация принципи, модуллик принципи, ўқув вақтини тежаш принципи, технологик принцип, узвийлик принципи, фан бўйича фаолият ёндашуви асосидаги модулли ўқитиш технологияси, тизимли фаолият ёндашуви асосидаги модулли ўқитиш технологияси, модулли блок, модулли дастур тузилмаси, мувофиқлаштирувчи блок, ахборот-йўриқлар блоки, назорат блоки, модулли ўқитиш дастури.
Ўқитишнинг анъанавий усули, ўқиш имкониятлари, масофавий ўқитиш, масофавий ўқитишнинг дидактик тизими, масофавий ўқитишнинг мақсади ва мазмуни, таълим олувчилар ва ўқитадиганлар, масофавий ўқитишнинг услублари ва воситалари, илмий-ўқув материал базаси, идентификация-назорат тизими, масофавий ўқитишнинг шакллари, малакавий-иқтисодий кичик тизим, меъёрий-ҳуқуқий база, ўқув муассасанинг маркетинг хизмати, интерфаол принципи, бошланғич билимлар принципи, индивидуаллик принципи, идентификацион принцип, ўқитиш регламенти, масофавий ўқитиш технологияси, таълимий ахборот, таълим технологияси, адаптация, иқтисодий талаб, қулайлик, назорат.
Кредит, ўқув жараёнини ташкил этишнинг кредит технологияси, Болонья декларацияси, таҳсил олувчининг меҳнат сарфи, кредитлар миқдори, transferancy, agreement, Credits-hots, Credits-Post, transcript, silabus, ахборот пакети, ўтиш коэффициенти, таҳсил олувчилар билимини баҳолаш услубиёти, баҳолаш мезонлари
Hozirgi paytda ko‘p mamlakatlar, shu jumladan respublikamiz uzluksiz ta’lim tizimida ham turlicha nomlangan texnologiyalardan foydalanilmoqda. Bu texnologiyalarning barchasi ma’lum umumiylikka ega bo‘lib, ular xususiy jixatlariga binoan tasniflanishi V.S.Kukushin., G.K.Slevko., G.Berdiyev kabi ko‘plab olimlar tomonidan ko‘rsatilgan bo‘lib, ularni sxematik tarzda quyidagicha ifodalash mumkin.
Shu bilan bir vaqtda hozirgi paytda amaliyotda quyidagicha nomlangan pedagogik (ta’lim) texnologiyalaridan keng ko‘lamda foydalanilib ijobiy natijalar olinmoqda
Individual ta’lim texnologiyasi
Jamoaviy ta’lim texnologiyasi.
Belgi-kontekstli ta’lim texnologiyasi
Ishbilarmonlik yoki rolli o‘yin ta’lim texnologiyasi.
Muammoli ta’lim texnologiyasi.
Axborot ta’lim texnologiyasi.
Dasturli ta’lim texnologiyasi.
Integrativ ta’lim texnologiyasi.
Modulli ta’lim texnologiyasi.
Mualliflik ta’lim texnologiyalari.
Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyasi.
Tayanch sxemalaridan foydalanib o‘qitish texnologiyasi.
Masofaviy ta’lim texnologiyasi.
Etnopedagogik ta’lim texnologiyasi.
Faol ta’lim texnologiyasi.
Hamkorlik ta’lim texnologiyasi.
Tabaqalashtirilgan ta’lim texnologiyasi.
Noan’anaviy ta’lim texnologiyasi.
An’anaviy ta’lim texnologiyasi.
Baholamasdan va yo‘qlama qilmasdan o‘qitish (erkin ta’lim) texnologiyasi.
Asosiy materiallarni ajratib olib o‘rganish texnologiyasi.
Yiriklashtirib o‘qitish texnologiyasi.
Politexnik ta’lim texnologiyasi.
24. Jadal ta’lim texnologiyasi.
25. Shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim texnologiyasi.
26. Ta’lim jarayonini to‘g‘ri tashkil etib boshqarish
texnologiyasi.
Erkin ta’lim texnologiyasi.
Baholamasdan va yo‘qlama qilmasdan o‘qitish texnologiyasi.
Sirtqi ta’lim texnologiyasi.
Eksternat ta’lim texnologiyasi.
Keys-stadi texnologiyasi
ECTS kreditlari
Do'stlaringiz bilan baham: |
