|
I.2.SQL da jadval yaratish.
Jadvallar CREATE TABLE komandasi bilan yaratiladi. Bu komanda qatorlarsiz bo‘sh jadval yaratadi. CREATE TABLE komandasi jadval nomini va jadval o‘zini ma’lum tartibda ko‘rsatilgan ustunlar nomlari ketma – ketligi ta’rifi ko‘rinishida aniqlaydi. U ma’lumotlar tiplari va ustunlar o‘lchovini aniqlaydi. Xar bir jadval juda bo‘lmaganda bitta ustunga ega bo‘lishi kerak.
CREATE TABLE komandasi sintaksisi:
CREATE TABLE
( [()],
[()], ... );
Argument qiymati kattaligi ma’lumot turiga bog‘liqdir. Agar siz maxssus ko‘rsatmasangiz, tizim avtomatik qiymatni o‘rnatadi.
Bundan buyon quyida keltirilgan 3 ta jadvaldan iborat ma’lumotlar bazasini ko‘ramiz.
Snum
|
Sname
|
City
|
Comm
|
11
|
Peel
|
London
|
0.12
|
12
|
Serres
|
San Jose
|
0.13
|
14
|
Motika
|
London
|
0.11
|
I.2. 1-jadval. Sotuvchilar
SNum – xarbir sotuvchi unikal nomeri,
SName – sotuvchi nomi,
City – sotuvchi adresi ( shaxar ),
Comm – sotuvchilarning o‘nli shakldagi komission foydasi.
Cnum
|
Cname
|
City
|
Rating
|
SNum
|
21
|
Hoffman
|
London
|
100
|
11
|
22
|
Giovanni
|
Rome
|
200
|
13
|
23
|
Liu
|
SanJose
|
200
|
12
|
I.2. 2-jadval. Buyurtmachilar.
CNum – xar bir buyurtmachi unikal nomeri,
CName – buyurtmachi nomi,
City – buyurtmachi adresi ( shaxar ),
Rating – buyurtmachining boshqalardan ustunlik darajasini ko‘rsatuvchi kod
( reyting ),
SNum – shu buyurtmachiga tayinlangan sotuvchi nomeri.
Onum
|
|
AMT
|
Odate
|
CNum
|
Snum
|
38
|
4723.00
|
1990/10/05
|
26
|
11
|
310
|
1309.95
|
1990/10/06
|
24
|
12
|
I.2. 3-jadval. Buyurtma.
ONum – xar bir sotib olish unikal nomeri,
AMT – sotib olish summasi qiymati,
ODate – sotib olish sanasi,
CNum – sotib oluvchi buyurtmachi nomeri,
SNum – sotuvchining nomeri.
Misol uchun sotuvchilar jadvalini yaratishni ko‘rib chiqamiz:
CREATE TABLE Sotuvchilar
( SNum integer,
SName char (10),
City char (10),
Comm decimal );
Jadvallarni o‘chirish.
Jadvalni o‘chirish imkoniga ega bo‘lish uchun, jadval egasi (ya’ni yaratuvchisi) bo‘lishingiz kerak. Faqat bo‘sh jadvalni o‘chirish mumkin. Qatorlarga ega bo‘lgan, to‘ldirilgan jadvalni o‘chirish mumkin emas, ya’ni jadval o‘chirishdan oldin tozalangan bo‘lishi kerak. Jadvalni o‘chirish komandasi quyidagi ko‘rinishga ega:
DROP TABLE < table name >;
Masalan: DROP TABLE Sotuvchilar;
Jadvalni yaratilgandan so‘ng o‘zgartirish.
Jadvalni o‘zgartirish uchun ALTER TABLE komandasidan foydalaniladi. Bu komanda jadvalga yangi ustunlar qo‘shish, ustunlarni o‘chirish, ustunlar kattaligini o‘zgartirish, hamda cheklanishlarni qo‘shish va olib tashlash imkoniyatlariga ega. Bu komanda ANSI standarti qismi emas, shuning uchun xar xil tizimlarda xar xil imkoniyatlarga ega.
Jadvalga ustun qo‘shish uchun komandaning tipik sintaksisi:
ALTER TABLE ADD
;
Masalan:
ALTER TABLE Salepeople ADD Phone CHAR(7);[2]
II. Ma’lumotlarni qidirish.
II.1. Sayt bilan ma’lumotlar bazasini bog‘lash.
Men doktor ma’lumotlar bazasini yaratish uchun PhpMyAdmindan foydalandim. PhpMyAdminga kirganimda quyidagi oyna hosil bo‘ladi.
II.1. 1-rasm. PhpMyAdmin.
Menda parol ham root parolga rootni kiritdim va вперед tugmasini bosdim va PhpMyAdminga kirdim. PhpMyAdmin oynasi ochildi. Создать БД orqali yangi baza hosil qildim. Uning nomini “doctor” deb nomladim. Bu bazada 1 ta jadval hosil qildim. Uni quyidagi ketma ketliklarni bajargan holatda yaratdim. Yangi baza yaratilgandan so‘ng bazani ichida chap tarafda новая linki paydo bo‘ladi, uni bosganimizda ekranning o‘ng oynasida quyidagi ko‘rinish yuzaga keladi.
II.1. 2-rasm. Jadval yaratish.
Имя таблитцы ga jadval nomini kiritamiz. Bizga 4 ta polyani o‘zi chiqarib beryapti. Polyalarni nomlarini kiritamiz. Id (int,11) A_I yoqilishi kerak bo‘ladi. Bu raqamlar avtomatik tarzda ketma ket o‘zi qo‘yilishi uchun. Agar bizga 4 ta polya kamlik qilsa biz yana polya qo‘shish uchun jadval nomini yonida добавит ga nechta polya kerak bo‘lsa kiritib, впереть ni bosamiz bizga keraklicha polya ochiladi.
Jadvalni doktor deb nomlagan edim. Unga quyidagicha polyalarni kiritdim.
II.1. 3-rasm. Doktor jadvali.
Doktor jadvalimiz hosil bo‘ldi endi uni sayt bilan bog‘laymiz. Sayt kodlarini yozish uchun Sublime Text dan foydalandim. Sayt bilan bazani bog‘lash uchun db.php fayl ochdim. Unga quyidagicha kod yozdim.
$db = mysqli_connect('localhost','root','root','doctor');
?>
Bu kod bizga localhost ichidagi doctor bazasini db o‘zgaruvchiga o‘zlashtirib beradi.
Baza ulangandan so‘ng endi bazadagi malumotlarni sahifalarga ulashimiz kerak bo‘ladi. Masalan quyidagicha.
II.1. 4-rasm. Jadval.
Bu ma’lumotni chiqarish uchun quyidagicha kod yozdim.
F.I.SH |
Tug'ilgan sanasi |
Tel nomeri |
Mutaxasisligi |
Ish joyi |
$query = mysqli_query($db,"SELECT * FROM `doktor`");
while($doc = mysqli_fetch_assoc($query)){
?>
|
|
|
|
|
Bu kodlarni ichida asosiy vazifani, ya’ni, malumotlarni ekranga chiqarish vazifasini quyidagi kod bajaradi.
$query = mysqli_query($db,"SELECT * FROM `doktor`");
while($doc = mysqli_fetch_assoc($query)){ ?>
Bazadan kelayotgan ma’lumotlarni tartiblab bizga yetkazib berishi va biz kiritgan ma’lumotlarni bazaga tartiblab kiritish uchun reg.php fayliga quyidagicha kod yozdim.
include("db.php");
if(isset($_POST['submit'])){
$ism = $_POST['ism'];
$fam = $_POST['fam'];
$sharf = $_POST['sharf'];
$tel = $_POST['tel'];
$tug = $_POST['tug'];
$mut = $_POST['mut'];
$ish = $_POST['ish'];
$rest = mysqli_query($db,"INSERT INTO `doktor` SET `ism`='$ism',`fam`='$fam',`sharf`='$sharf',`tug_sana`='$tug',`tel`='$tel',`mutaxasis`='$mut',`ish_joyi`='$ish'");
if($rest){
header("Location:royhat.php");
}
}
?>
Saytdagi sahifaga yozilgan ya’ni kiritilgan ma’lumotlarni bazaga ham kiritish uchun esa quyidagicha kod yozdim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
