Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti fizika-matematika fakulteti

Model - haqiqiy obyektning izlanish olib borilayotgan sohaning  ma'lum 

talablariga javob beradigan nusxasidir. 

---

Model  so'zi  (lotincha  modulus  -  o'lchov,  me'yor)  sizga  samolyot-  sozlik, 

mashinasozlik 

yoki 

kemasozlik 

to'garaklari 

orqali 

tanishdir. 

Hayotda 

obyektlarning modellariga juda ko'p misollar keltirish mumkin. Masalan, yerning 

modellari bo'lib globus yoki xarita; samolyotning modeli bo'lib kichiklashtirilgan 

nusxasi,  avtomashinaning  modeli  bo'lib  siz  bilgan  o'yinchoqlar;  chaqmoqning 

modeli  bo'Ub  yuqori  kuchlanishli  elektr  manbaidagi  qisqa  tutashuv  yoki 

payvandlash  elektrodining  yonishi;  insonning  modeli  bo'lib  uning  hujayrasi  yoki 

qo'g'irchoq  yoki  fotosurati;  inson  miyasining  hisoblashga  oid  modeli  bo'lib 

kalkulyator yoki kompyuter xizmat qiladi. 

Haqiqiy  obyekt  va  uning  modeli  o'tkazilayotgan  tajribalarda  bir  xil  natija 

bersagina  izlanish  olib  borilayotgan  soha  talablariga  javob  beradi.  Masalan, 

samolyot  va  uning  kichik  nusxasi  bo'lgan  model  bir  xil  aerodinamik  qonunlarga 

bo'ysunadi. Model uchun topilgan natijalar haqiqiy samolyot uchun ham o'rinlidir. 

Loyihalashtirilgan  haqiqiy  samolyot  qurilgach,  uni  laboratoriyadagi  maxsus 

qurilmalar  -  samolyotga  havo  oqimini  yuboruvchi  stendlarda  sinab  ko'riladi.  Bu 

holda laboratoriyadagi stendlar atmosferaning modeli bo'lib xizmat qiladi. 

Hayotda  shunday  jarayonlar  bo'ladiki,  ularning  modeli  sifatida  matematik 

munosabatlar va formulalar qaraladi.