Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti tarix fakulteti

Guruhlarga bo`linib ishlash – eng samarali uslub 

Guruhlargabo‘linibishlashusulniqo‘llashtalabalarnimustaqilbilimolishga,  baxs-

munozarayurgizishmadaniyatinioshirishga, 

o‘quvchilarnibir-

birinio‘qitishgao‘rgatishdakattaahamiyatgaega. 

Guruhiy ish va uning shakllari to‘g‘risida ma’lumot.Nazariy va amaliy bilimlarni 

guruhiy  ish  usulida  berish  mumkin.  Ilmiy  tekshirish  tashkilotlarida,  konstruktorlik 

byurolarida, fabrika va  zavodlarda  ham  ishchi  xodimlar  guruhiy  ish  usulida  faoliyat 

ko‘rsatadi.  Shularni  hisobga  olgan  holda  birgalikda  o‘qish  va  ishlash  malakasini 

---

ta’limning  hamma  pog`onalarida  talabalarga  o‘rgatib  borish  sifat  ko‘rsatkichlarning 

ko‘tarilishiga olib keladi. 

Guruhiy  ishlash  usulidan  foydalanish  uchun  guruhdagi  talabalar  kichik  (2-5 

kishilik)guruhlarga  bo`linadi.  Keyinchalik  bu  guruhlarga  bir  xil  yoki  har  xil 

mazmundagi  mavzularni  o‘zlashtirishni  topshirish  mumkin.  Bir  xil  mazmunda  ish 

olib borilgan  guruhlarning  bilimi  sinovlar orqali  solishtiriladi. Har  xil  mavzuda  olib 

boriladigan  guruhiy  ish  usulida  yagona  maqsad,  bir  necha  kismlarga  bo‘linib 

o`rganish  uchun  guruhlarga  topshiriladi.  Guruhlarga  topshirilgan  ishlar  birlashtirilib 

jami mavzular sinfdagi talabalar tomonidan o‘zlashtirilishiga erishiladi. 

Guruhiy  ishning  afzalliklari.Guruhiy  ishlash  usuli  talabani  guruhda  ishlash, 

tanqidiy  va  mustaqil  fikrlash.  Muloqot  va  hamqorlik  qilish  qobilyatini,  savol  berish 

madaniyatini  rivojlantirishga  ko‘maklashadi.  Guruhiy  ish  usuli  orkali  yuqori 

darajadagi fikrlashga, materialni puxta o‘zlashtirishga, guruh a’zolari orkasida ijobiy 

va  do‘stona  munosabatlarni  o‘rnatishga  hamda  ular  orasida  ruhiy  muvofiklikka 

erishish  mumkin.  O‘quvchilar  bir-birini  o‘qitadi.  Dars  vaqtidan  unumli  foydalanish 

va o‘z-o‘zini boshqarish imkoniyati hosil bo‘ladi. 

Guruhlarni tuzish haqida.Guruhiy ishni tashkil qilish uchun maqsad va mazmun 

puxtalik  bilan  o‘ylab  chiqilgan  bo`lishi,  guruhlar  uchun  ilmiy  asoslangan  tarkatma 

materiallar, texnik jihozlar va kerakli sharoitlar muhayyo bo‘lishi lozim. Talabalar 3-

5  kishilik  guruhlarga  bo`linadi.  Guruhlarni  tuzishda  talabalar  orasidagi 

munosabatlari,  harakterlari,  jinsi,  ulrning  bilim  darajasi  va  faolligi  xisobga  olinishi, 

o‘qituvchi har bir talaba haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lishi lozim. 

Bir guruhda hamma bilim darajasi yuqori bo‘lgan talabalar, boshqasida esa bilim 

darajasi  talab  darajada  emaslar  tushmasligi  kerak.  Guruhlarda  yetakchilar 

tayinlanishi,  tarqatma  materiallar  va  tegishli  adabiyotlar  bilan  ta’minlanishi  zarur. 

Guruhiy ishda tayyorgarlik ko‘rish vaqtida talabalar istagan savol bilan o‘qituvchiga 

murojaat qilinishi mumkin. 

 

O‘qituvchining  vazifasi.O‘qituvchining  vazifasi  didaktik  prinsiplar  va  xatti-

harakatlar  asosida  maqsad  va  mazmunni  aniqlashdan,  guruhlarni  to‘g‘ri  tuzishdan, 

tug‘ilgan  savollarga  javob  berishdan,  maqsadni  aniq  etkazishdan,  o‘rganiladigan 

---

mavzuning mazmun mohiyatini tushuntirishdan, tarqatma materiallar, texnikvositalar, 

adabiyotlar  ro‘yxatini,  og‘zaki  va  yozma  savollarni,  testlarni  tayyorlashdan,  guruh 

faoliyatini va har bir o‘quvchining bilimini to‘g‘ri baholashdan iborat. 

 

Kichik 

guruhlardaishlasho‘quvchilarningdarsdafaolliginita’minlaydi,  

harbiriuchun 

munozaradaqatnashishhuquqiniberadi, 

 

bir-

biridansinfdao‘rganishgaimkoni 

tug‘ildi, 

boshqalarfikriniqadrlashgao‘rgatadi. 

Kichikguruhlarda  ishlashningyanabirsamaralimetodi-    bunashrqilingan    materiallar  

bilan    ishlash  hisoblanadi.    O‘quvchilarningzaruriyaxborotlarniizlab    topishlari  

uchun, 

 

nazariy 

bilimlarnimustahkamlashyokitasniflashlariuchun, 

 

nazariy  

materiallarni    chuqur  anglabolishlariuchunbumetoddanfoydalanishyaxshi    samara  

beradi

11

.    Shunday  usullardan  eng  samaralisi  6x6x6  metodi  bo`lib,  u  haqida  quyida 

batafsil to`xtalib o`tamiz.