Z. T. Taxirov nashr jarayoni asosiy bosqichlari

shuvillab qandaydir sirli, vahimali ko'rinish bilan oqadi. Uning
qoramtir oynasida, qirg'oqdagi yupqa muz parchalarida oyning
oltin nuri yiltiraydi. Suvyoqalab o ‘sganyalang‘och daraxtlaming
butoq, navdalarida sovuq shamol shivillaydi. Yo'lchi suvning sovuq
to ‘Iqinlariga uzoq tikildi”.
Mana sizga ikki tunning tasviri. Ikkisi ham qish oylaridagi 
kecha. Lekin biri xush yoqar, ikkinchisi noxush, xunuk. Birgina 
oy tasvirini o‘zida qanchalar rangdorlik, ohang, ma’no tanlangan. 
Birinchi qish tuni tasviri qalbi iliq bir hayajonga to‘la Yo‘lchi
189

---

kayfiyatiga uyg‘un bo‘Isa, ikkinchi tun sevgilisidan tashvishda, 
aniqsizlik, imkonsizlikdan yurak-bag‘ri ezilayotgan, kalovlanib na 
qilarini, qayon borarini bilmay qolgan maxzun Yo‘lchi kayfiyatiga 
hamohang.
Oybek romanidagi yana bir manzarani kuzataylik:
“Qityosh botgan, lekin uning olov daryosi turli ranglar
bilan tovlanib, cheksiz bir parda kabi ufqlarda mavjlanar edi.
Bog 'chalarni bir-biridan ayirgan devorlar ко ‘rinmas, ishkomlar,
mevazorlar, ekin dalalari tutash yashil manzara yasaydi. Har
yoqdan ко 'tarilgan tutunlar, yupqa ко ‘к bulut kabi havoda sekin-
asta eriydi... ”
Yo‘lchi qamalgan, Gulnor Mirzakarimboy uyida tutqunda. Har 
ikkisi uchun najot sohili ko‘rinmaydi, kelajak ham ayon emas, 
qorong‘i. Bamisoli, ikkisining ham umr quyoshi botish pallasida.
Bunday o‘xshatish faqat Oybekka xos.
Kecha oydin, qabriston tip-tinch, uzoqroqdan q u r’on tovushi
eshitilar edi. Ikki tup chinor butoqlarida qo ‘nib o'tirgan uch-
to ‘rtta boyqushlar, qabr yoniga tizlangan Otabek va yuqori, quyi
do ‘mbaygan qabrlar bu tilovotga some kabi edilar.
.«•
s '
_
Qahramon ruhiyati va uni qurshagan atrof yahlit bir uyg'nlikda 
motam manzarasini beradi. Qahramon ruhiyatiga mos o ‘nlab, hatto 
yuzlab holat, manzaralar ichidan ayni yuqoridagisini tanlash faqat 
Qodiriyona, ungagina xos uslub hosilasidir.

---