Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

Yonilg‟i filtrlari. 
Dvigatellarda asosan ikkita ketma-ket ishlaydigan 
dag‘al va mayin tozalash filtrlari o‘rnatiladi. Dag‘al tozalash filtri yonilg‘ini 
yirik mexanik qo‘shilmalardan tozalaydi. Dizellarda o‘rnatiladigan filtr teshik-
chalarining diametri 0,09 mm bo‘lgan latundan yasalgan to‘rlari va qaytargich 
(otrajatel)dan tashkil topadigan filtrlovchi element (8) (5.16-rasm, a) dan ibo-
rat. Filtrlovchi element sakkizta aylana bo‘ylab bir xilda joylashgan teshikchali 
taqsimlagichga siqib qo‘yiladi va korpus (3) ga burab kiritiladigan rezbali 
vtulkaga montaj qilinadi. Filtrlovchi element stakan (7) ichiga joylashgan. 
Keyin stakan siquvchi halqa (6) va boltlar yordamida mahkamlanadi. Korpus 
va stakan orasidagi tirqish paronitli qistirma yordamida zichlanadi. Stakanning 
pastki qismida maxsus tinchlantirgich (9) o‘rnatilgan. Stakanning rezbali 
vtulkasiga to‘kish tiqini (1) burab kiritiladi. Dvigatel ishlayotgan vaqtda 
yonilg‘i filtrga naycha (2) va taqsimlagich (5) teshiklari orqali o‘tadi. Keyin-
chalik yonilg‘i stakan devori va qaytargich orasidagi halqali ariqcha orqali 
pastga oqib turadi. Yonilg‘ining bir qismi inersiya bilan tinchlantirgichdan 
pastga tushadi va u yerda yonilg‘i tarkibida o‘tirib qoladi. Tinchlantirgichning 
markaziy teshigi orqali yonilg‘i yuqoriga filtrlovchi element to‘ri tomon 
ko‘tariladi. 

---

Yonilg‘i turli element orqali o‘tayotgan mayda mexanik qo‘shilmalardan 
tozalanadi va korpusdagi markaziy teshik orqali uzatish naychasi (4)ga o‘tadi. 
Karbyuratorli dvigatellarning yonilg‘ini dag‘al tozalash filtrlarida filtrlovchi 
element sifatida plastinka (11)lar to‘plamidan foydalaniladi (5.16-rasm, b). 
Plastina (11)lar 0.15 mm qalinlikdagi alyuminiy lentalardan tayyorlanadi. 
 
 
 
4.16-rasm. Yonilg’ini dag’al tozalash filtrlari: a- dizellarniki; b -