Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

tarkibi  va  xususiyatlari
  quyidagicha  bo’lishi 
mumkin: 
1.
 
Rangi sarg’ish yoki mallasimon; 
2.
 
Serg’ovak (g’ovakligi 46-59% atrofida) g’ovaklarning diametri 3 mm 
ga yetadi; 
3.
 
Unda  kalsiy  va  magniy  karbonatlari  ko’p  va  ular  jins  og’irligiga 
nisbatan 5% dan ortiq; 
4.
 
Lyoss  qatlamlarida  shag’al  qatlamchalar,  mayda  tosh  va  qum 
bo’lmaydi; 
5.
 
Granulometrik  tarkibida  bir  xil  changsimon  zarrachalarning  ko’p 
bo’lishi, umumiy hajmining 50 % va undan ortig’ini tashkil qiladi; 
6.
 
Yuqoridan pastga qarab kesilganda zov hosil qiladi; 
7.
 
Uzoq vaqt suv ta’sir qilsa cho’kadi; 
8.
 
Yuqori darajali suv o’tkazish xususiyatiga ega; 
9.
 
Ichidagi  tuzlarning  biriktirish  xususiyatiga  ega  bo’lganligi  sababli 
quriganda mustahkam, ho’l bo’lganda esa tez ivib loyga aylanadi; 
10.
 
Tarkibida tez eriydigan tuzlar ko’p miqdorda bo’ladi. 
 
Agar  lyossda  yuqorida  ko’rsatilgan  xusuiyatlarining  bittasi  yoki  bir 
nechtasi  bo’lmasa,  bunday  jinslar 
lyossimon  jinslar
  deb  ataladi.  O’zbekiston 
lyosslarini o’rganishda G.A. Mavlomov, A. I. Islomov, M. SH. Shermatov va E.V. 
Qodirovlarning xizmatlari katta. G. A. Mavlonov O’zbekistonda tarqalgan lyoss va 
lyossimon tog’ jinslarining hosil bo’lishiga qarab quyidagi turkumlarga ajratadi: 

---

147 
 
 
    I. 
Lyoss turkumi:
 
1.
 
Eol lyossi; 
2.
 
Prolyuvial lyossi; 
   II.